Зафар-Наме-Ий Тимури

Зафар-Наме-Ий Тимури (парсы: ظفرنامه‎ – “Темірдің жеңістері туралы кітабы”), “Фатхнаме-ий Тимури”, “Зафар-наме” – Шараф әд-Дин Әли Йездидің шығармасы. Әмір Темірдің өмір тарихын баяндайтын еңбектің екінші, толықтырылған бұл нұсқасы шамамен 1419 – 25 ж. парсы тілінде жазылған. Шығарма Қазақстан, Орта Азия, Иран, т.б. елдердің 14 ғ-дың 2-жартысындағы тарихын зерттеуде құнды дерек көзі болып табылады. Автор өз еңбегін Низам әд-Дин Шамидің “Зафар-наме” аталатын еңбегі негізінде жазған. Орта ғасырлардағы шығыс тарихнамасы үлгісінде жазылған бұл еңбек Әмір Темір жорықтарының, сол тұстағы оқиғалардың тарихи шежіресі іспетті. Еңбекте сол кездегі көршілес халықтардың экономикалық, мәдени жағдайы туралы мағлұматтар толық қамтылмағанымен, Әмір Темір мемлекеті мен оған көршілес елдердің саяси, әскери тарихына қатысты нақты деректер келтірілген. Қазақстан тарихын зерттеушілер үшін, әсіресе, Әмір Темірдің Жетісу мен Дешті Қыпшаққа жасаған жорықтары жөніндегі тараулар аса бағалы. “Зафар-Наме-Ий Тимури” кейбір қолжазба нұсқаларына 1419 ж. жазылған “Мұқаддима-ий Зафар-наме” да (“Жеңіс кітабына алғы сөз”) кіреді. “Алғы сөзде” түрік пен түрікмендердің, татарлар мен моңғолдардың, қыпшақ, қарлұқ, қият, барлас, жалайыр, т.б. түркі тайпаларының шығу тегі туралы аңыздарға әрі тарихи деректерге негізделген мағлұматтар бар.