Мазмұнға өту

Зығыр тұқымдасы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Зығыр тұқымдасы
Linum pubescens
Linum pubescens
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер
Бөлімі: Гүлді өсімдіктер
Табы: Қос жарнақтылар
Сабы: Malpighiales
Тұқымдасы: Linaceae
DC. ex Perleb
Тектері мен түрлері

14 тегі мен 250 түрі белгілі

Зығыр тұқымдасы(Lіnaceae) – көп жылдық шөптесін өсімдік. Жер бетінде (негізінен Солтүстік жарты шарда) кең тараған. 10 туысы, 250 түрі белгілі. Қазақстанда 1 туысы – зығыр өседі. Зығыр тұқымдасының биіктігі 20 – 120 (150) см. Жапырақтарының шеті тұтас, қандауыр тәріздес, кезектесе орналасады. Гүлдері ұсақ, қос жынысты, 5 ұялы, көкшіл, сары, күлгін, қызғылт, ақ түсті болады. Тостағанша, күлте жапырақшалары қабаттаса, кейде бұралып орналасқан. Аталығы 4 – 5, оның жіпшелері бірігіп сақина құрайды. Өздігінен тозаңданады. Мамыршілде айларында гүлдеп, шілдеқазанда жемістенеді. Жемісіқауашақ, кейде сүйекті жаңғақ. Тұқымы жалпақ, сырты жылтыр келеді. Зығыр тұқымдасының тұқымынан 42 – 45% май алынады, ол тағам және дәрі жасау үшін, көбінесе техникалық мақсатқа (лак, олиф, су өтпейтін маталар алу үшін) пайдаланылады. Зығыр талшығынан тоқылған маталар жоғары бағаланады. Зығыр тұқымдасының майынан қалған күнжарасынан малдың сүтін көбейтетін бағалы мал азығы алынады. Кейбір түрлері (мысалы, көп жылдық зығыр және ала тостаған жапырақты зығыр) әсемдік үшін өсіріледі.[1]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. “Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9

Сыртқы сілтеме

[өңдеу | қайнарын өңдеу]