Инвектива

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Инвектив лексика, инвектива (лат.invectivus балағат, әдепсіз, былапыт)— біреудің жеке басын не бір нәрсені масқаралау, абыройын төгу, қорлау, жәбірлеу, тіл тигізу, балағаттау мақсатында бірден дөрекі түрде айтылатын сөздер. Кең түрдегі мағынасы -жаргондардан, агро, диалектілерден алынған бейәдеби сөз, сөз тіркестері және әдеби сөз не сөз тіркесі. Тар мағынасы - нақтылы жағдаятта белгілі біреуге қатысты моральдық нормаға қарсы көбіне адамды кемсіту, намысына тию мақсатында қолданылатын бейәдеби сөз, сөз тіркесі; адамның оның жүріс-тұрысына немесе бейнесіне жағымсыз баға беру; әңгімелесушіге өзінің тоталитарлық тиым салу реакциясының бар екендігін көрсету; сөйлеудің біршама эмоционалды болуына ұмтылу.[1]

Мысалы: дөрекі, тұрпайы — сүмелек, тал сал, қақбас, салпы етек, қортық, көк айыл, мигула, қарғыс мәнді — атың өшкір, жетпегір, көріңде өкіргір\ әдепсіз, былапыт, боғауыз — оттама, шатпа, боқ жеме, иттің күшігі, және т.б. сөздер.[2]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Абасилов А. Әлеуметтік лингвистика сөздігі. - Алматы, 2016.- 168 бет
  2. Тіл білімі терминдерінің түсіндірме сөздігі — Алматы. «Сөздік-Словарь», 2005 жыл. ISBN 9965-409-88-9