Иә, құдай, бере көр...

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

«Иә, құдай, бере көр...» - Абайдың 1894 ж. жазған өлеңі. Әрқайсысы 4 тармақты 17 шумақтан тұрады. Сұйікті ұлы Әбдірахманның науқастанып, төсек тартып жатқанын естігенде туған. Өлең хаттағы ақынның айықпас дертке шалдыққан баласына арнаған сай-сүйекті сырқыратып, сергелдеңге тұскен шерлі көңіл күйін шертетін сөздері оқырман жадында бірден жатталып қалатыны хақ. Ақынның «бір үміт, бір қауіпке» толы жүрегінің жаратқан иеден жалғыз тілегі - ұлының тезірек айығып кетуі, Алладан жалбарынып сұрайтыны сол ғана. Өлең жолдарын үңіле оқыған кісі Абайдың Әбдірахманның ауырып қалғанын оқыс естіп, оған сенер-сенбесін білмей, бәлкім дәрігерлер жаңылған болар деген де ой барын аңғарады. Ақын « Балам, емдел, ақшаңды аяма» деген ақылын да айтқан. Әбдірахман Верный (қазіргі Алматы) қаласында - шалғайда жатқандықтан, оның көңілін сұрап өзі барып қайтуға жағдайы жоқтығын да хатында анық айтқан. Сөзінің соңында тезірек жазылып, кешікпей елге келуін бір құдайдан күні-түні тілеп жатқандығын айтады. Өлең 6 буынды аралас ұйқас үлгісімен жазылған. Алғаш ақынның 1933 ж. жарық көрген толық жинағында жарияланды. Басылымдарында аздаған текстологиялық өзгерістер кездеседі. 1933, 1945, 1954 жылғы жинақтарда 1-шумақтың 4-жолы «Шошынған жүректі» делінсе, 1957, 1977 жылғы басы- лымдарда Мүрсейіт қолжазбалары негізінде «Шошыған жүректі» болып берілген. 1933 жылғы басылымда 14-шумақтың 3-жолы «Сақайып сауық- саң» болып алынса, қалған жинақтарда Мүрсейіт қолжазбаларына сәйкес «Қатайып сауықсаң» деп басылған. Туынды ағылшын, араб, қарақалпақ, қырғыз, орыс, өзбек, ұйғыр т. б. тілдерге аударылған. [1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Абай. Энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, «Атамұра» баспасы, ISBN 5-7667-2949-9