Катар әмірі
Катар әмірі араб.: أمير دولة قطر | |
Катар байрағы | |
Басшылық етеді | |
---|---|
Басқару түрі |
Ұлы Мәртебелі Катар Мемлекетінің Әмірі |
Ресми резиденциясы |
Әмір сарайы |
Тағайындалды |
мұрагерлікпен |
Өкілеттігінің мерзімі |
өмірбақи |
Лауазым пайда болды | |
Алғашқысы |
Катар әмірі (араб.: أمير دولة قطر) Катар мемлекетінің басшысы. Олар арабтардың ең ірі тайпаларының бірі Бану Тамимнен тараған Әл Тани (араб.: آل ثاني) әулетіне жатады. Атқарушы билікті әмір Министрлер кеңесімен бірге жүзеге асырады. Министрлер кеңесі әмірдің міндеттерін орындауға, сондай-ақ конституция мен заң ережелеріне сәйкес мемлекетті басқаруға қатысады.
Катар мемлекеті 1850 жылы пайда болды; Мұхаммед бен Тани оның негізін қалаушы болып саналады. Мемлекеттің үкіметі Әл Тани руын мұрагерлік жолымен Хамад бен Халифа бен Хамад бен Абдулла бен Жассим мұрагерлері ерлер желісі арқылы жүзеге асырады.
Таққа мұра болу
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Тақты «әмірдің сөзсіз мұрагері» деп аталатын ұлдарына беру керек. Егер әмірдің ұлы болмаса, тақты әмір әулетінің әмір өзінің мұрагері деп атаған мүшесі алады. Билік ер желісі арқылы беріледі. Отбасылық кеңес және ақсақалдармен ақылдасқаннан кейін, әмір мұрагер тағайындайтын жарлық шығарады. Тақтың мұрагері мұсылман және мұсылман әйелдің ұлы болуы тиіс.
Сайланғаннан кейін билік мұрагері келесі антты қабылдайды: «Алланың алдында шариғатты, конституцияны және заңдарды құрметтеуге, мемлекеттің тәуелсіздігін, оның аумақтық тұтастығын, азаматтардың бостандығы мен мүдделерін қорғауға, мемлекет пен әмірге адал болуға ант етемін». Мұрагер әміршінің билігі мен міндеттерін орындауды соңғысы болмаған кезде немесе жағдай қажет болса, қабылдауы керек. Әмір тақ мұрагерімен басқару қағидаларын талқылауға немесе оны кез-келген міндеттерді орындаудан босатуға құқылы. Мұрагер Министрлер кеңесінің отырыстарында болғанда, сол жерді басқаруы қажет. Әмір өз өкілеттігінің бір бөлігін басқарушы әулеттің кез-келген мүшесіне беруге құқылы. Бұл адам билікті әмірге берген сәттен бастап басқаруды тоқтатады.
Таққа отырғаннан кезде әмір елге адал болуға ант беруі керек. Әмірдің шешімімен басқарушы әулеттің Кеңесі құрылады. Әмір оны өзінің отбасы мүшелерінен тағайындайды. Егер әмір елді басқара алмаса не қайтыс болса, билеуші әулеттің кеңесі таққа кімнің отыратынын шешуі керек. Құпия отырыстан кейін Министрлер кеңесі мен аш-Шура кеңесі таққа отыратын кісінің есімін жариялап, оны әмір ретінде ұсынады. Егер сайланған әмірдің жасы 18-ден аз болса, онда билік басқарушы әулеттің кеңесі тағайындайтын Регенттер кеңесіне өтеді. Регент кеңесі кем дегенде үш және бес мүшеден аспайтын төрағалардан тұрады. Кеңестің басшысы және оның мүшелерінің көпшілігі билеуші әулеттен болуы тиіс.
Хәкімдер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Сурет | Аты | Туған жылы | Қайтыс болған жылы | Билікке келуі | Биліктен кетуі | Байланысы |
---|---|---|---|---|---|---|
Тани бин Мұхаммед ثاني بن محمد آل ثاني |
белгісіз | 1850 | 22 ақпан 1825 | 1850 | мемлекеттің негізін қалаушы | |
Мұхаммед бин Тани (Мұхаммед I) محمد بن ثاني |
1788 | 18 желтоқсан 1878 | 12 қыркүйек 1850 | 18 желтоқсан 1878 | алдыңғының ұлы | |
Жасим бин Мұхаммад Әл Тани جاسم بن محمد آل ثاني |
шамамен 1825 | 17 шілде 1913 | 18 желтоқсан 1878 | 17 шілде 1913 | алдыңғының ұлы | |
Мұхаммед бин Жасим Әл Тани (Мұхаммед II) محمد بن جاسم آل ثاني |
17 қаңтар 1881 | 8 сәуір 1971 | 17 шілде 1913 | 1914 | алдыңғының ұлы; тақтан бас тартты | |
Абдаллаһ бин Жасим Әл Тани عبد الله بن جاسم بن محمد آل ثاني |
1880 | 25 сәуір 1957 | 1914 | 1940 | алдыңғының інісі; 1940 жылы ұлының пайдасына тақтан бас тартты | |
Хамад бин Абдаллаһ Әл Тани حمد بن عبدالله بن جاسم بن محمد آل ثاني |
1896 | 27 мамыр 1948 | 1940 | 27 мамыр 1948 | алдыңғының ұлы | |
Абдаллаһ бин Жасим Аль Тани عبد الله بن جاسم بن محمد آل ثاني |
1880 | 25 сәуір 1957 | 1947 | 20 тамыз 1949 | 2-рет билік етуі; ұлы қайтыс болғаннан кейін билікке оралды; 1949 жылы 2-рет тақтан бас тартты | |
Әли бин Абдуллаһ Әл Тани علي بن عبد الله آل ثاني |
5 маусым 1895 | 31 тамыз 1974 | 20 тамыз 1949 | 24 қазан 1960 | алдыңғының ұлы; 1960 жылы тақтан бас тартты | |
Ахмад бин Әли Әл Тани أحمد بن علي آل ثاني |
1920 | 25 қараша 1977 | 24 қазан 1960 | 3 қыркүйек 1971 | алдыңғының ұлы: 1972 жылы ұлы оны тақтан тайдырылды |
Әмірлер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Сурет | Аты | Туған жылы | Қайтыс болған жылы | Билікке келуі | Биліктен кетуі | Байланысы |
---|---|---|---|---|---|---|
Ахмад бин Әли Әл Тани أحمد بن علي آل ثاني |
1920 | 25 қараша 1977 | 3 қыркүйек 1971 | 22 ақпан 1972 | алдыңғының ұлы: 1972 жылы ұлы оны тақтан тайдырды | |
Халифа бин Хамад Әл Тани خليفة بن حمد آل ثاني |
17 қыркүйек 1932 | 23 қазан 2016 | 22 ақпан 1972 | 27 маусым 1995 | Хамад бин Абдаллаһтың ұлы; сол уақытта елдің премьер-министрі (1970-1995); 1995 жылы ұлы оны тақтан тайдырды | |
Хамад бин Халифа Әл Тани حمد بن خليفة آل ثاني |
1 қаңтар 1952 | Қазір аман сау | 27 маусым 1995 | 25 маусым 2013 | алдыңғының ұлы; сол уақытта елдің премьер-министрі (1995—1996); 2013 жылы ұлы оны тақтан тайдырды | |
Тамим бин Хамад Әл Тани الشيخ تميم بن حمد آل ثاني |
3 маусым 1980 | Қазір аман сау | 25 маусым 2013 | Қазіргі уақытта | алдыңғының ұлы |