Кирреспубликасының үш жылдығы

Кирреспубликасының үш жылдығы(«К трехлетию Кирреспублики»), жазушының мақаласы. Орысша жазылған, тұңғыш рет Семей губкомының органы - «Степная правда» газетінің 1923 жылғы 16 маусымдағы санында, бұдан соң «Простор» журналының 1972 жылғы 2- нөміріңде жариялаңды, кейін Әуезовтің 20 томдық шығармалар жинағының 15-кітабына енгізілді (1984, 303-306-беттер). Мақала Қырғыз (қазақ) автономиялық республикасының шығармасы еңбекші қазақ халқының тарихында отарлық езгі мен ұлы- державалық бұғаудан құтылу жолындағы арманы мен үмітін шынайы түрде жүзеге асыру арқылы сипатталады» деп бастап, қазақ хапқының азаттық үшін қан төккен күрес жылдарына шолу жасайды, бұл бостандықтың оңай келмегенін ескертеді. Автор одан әрі кеңес өкіметі мен эсерлер өкіметін салыстырып, екеуінің арасында жер мен көктей айырмашылық бар екенін, соңғысының контрреволюциялық үкімет екенін ескертеді. Автономиялық республиканың ерекшелігі - оның көшпелі халыққа жасап отырған жеңілдіктерін, сот орындарында, милиция органдарында кедейлердің өкілдерінің қызмет атқарып жүргенін жасыра алмаймыз дейді. Дала халқының он, мен солын танып айыра білуіне біздің үгіт-насихат жұмысымыз жәрдемдесуге тиіс. Оның алдыңда екінің бірі - капитал ма, еңбек пе? деген сұрақ тұрғанда, ол жан-тәнімен еңбекті таңдады. Бұл - асырып айтқандық емес, нағыз шындық, әркімнің өз қалауы, жүрек тандауы еді деп қорытындылайды өз ойын ұлы жазушы.