Мазмұнға өту

Кофе ағашы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет

Кофе ағашы(араб.: сoffea‎ – кахва) – салпыстар тұқымдасына жататын аласа жасыл ағаш не биік ірі бұта.


Қолдан өсірілетін түрлерінің биіктігі 3 – 6 м. Жапырақтары қалың, түсі қою жасыл, гүлі ақ, хош иісті. Жемісі – қызыл не қара көк, үлкендігі шиедей қосарланған дән. Осы дәндері не оның ұнтағы кофе деп аталады. Кофе ағашының Азия мен Африканың тропиктік аймағында, Мадагаскар мен Маскарен аралдарында өсетін 50-ге жуық түрі бар. Дүниежүзілік тауарлық кофе, негізінен, Бразилияда, Эфиопияда (С. arabіca), Колумбияда және Йеменде өндіріледі.

Кофе ағашын өсіруге топырағы борпылдақ, жылына 2200 – 3300 мм жауын-шашын түсетін, орташа ауа температурасы 18°С-тан төмен емес жерлер қолайлы. Оны кокос, май алынатын пальмалармен, банан, цитрус, т.б. өсімдіктермен бірге өсіреді. Кофе ағашы көбінесе дәнінен (бір ағаш 1 кг-ға жуық дән береді) және қалемшеден көбейтіледі. Ол үшін 2 жылдық көшеттерді көлеңке жерде өсіріп, сонан соң плантацияға отырғызады. 4-жылы жеміс бере бастайды. Жыл бойы гүлдейді және жеміс (1 га-дан 20 ц) береді. Кофе дәнінің құрамында 13 – 14% азотты заттар, 0,65 – 2,7% кофеин, 2 – 3% қант, 10,6% май, т.б. заттар болады. Кофе дәні ішетін кофе және кофеин алуға пайдаланылады. Қазақстанға кофе дәні және оның ұнтағы шет елдерден әкелінеді. [1]

Кофе бұршақтары

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Қазақ Энциклопедиясы

Сыртқы сілтемелер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Coffea