Кудо

Кудо (空道)
Kudo Competitor using a submission technique (arm-bar) against opponent
Also known as	Kakuto Karate Daidojuku (before 2001)
Focus	Hybrid
Country of origin	Japan
Creator	Azuma Takashi
Parenthood	Kyokushin Karate, Judo and various martial arts
Olympic Sport	No
Official Site	daidojuku.com

Кудо (Дайдо-Джуку, жапон тілінен аударғанда - «ашық сана жолы» деген мағынаны білдіреді) — Такаши Адзума негізін қалаған каратэ түрі. 2001 жылы халықаралық ұйым шешімі бойынша Дайдо-Джуку каратэ-до атауы КУДО болып ауыстырылды. КУДО жапон тілінен аударғанда - «ашық сана жолы» деген мағынаны білдіреді. Бұл КУДО-мен айналысатын тұлғалардың жарасымды дамуына арналған рухани және физикалық өзін-өзі жетілдіретін жан-жақты жүйе

Кудо қағидасы

Кудо өнерін меңгеру арқылы біз өзіміздің дене шымырлығын және ақыл-ой қабілетімізді дамыта отырып, білімізді және парасаттылығымызды арттырамыз. Сонымен қатар мейірбандықты және адамгершілікті өсиеттей отырып, өз-өзімізді үнемі жетілдіре, қоғамның белсенді мүшесі болуына ынталанамыз.

Жарыс ережелері

КУДО категориясы

КУДО категориясы сайыскердің бойы мен салмағының қосындысынан тұрады (күш индексі).

Балалар мен жасөспірім жарыстарында 12 категория бар:

• 160 бірлікке дейін,
• 170 бірлікке дейін,
• 180 бірлікке дейін,
• 190 бірлікке дейін,
• 200 бірлікке дейін,
• 210 бірлікке дейін,
• 220 бірлікке дейін,
• 230 бірлікке дейін,
• 240 бірлікке дейін,
• 250 бірлікке дейін,
• 260 бірлікке дейін,
• 260 бірліктен жоғары.

Ересектерде 6 категория:

• 230 бірлікке дейін,
• 240 бірлікке дейін,
• 250 бірлікке дейін,
• 260 бірлікке дейін,
• 270 бірлікке дейін,
• 270 бірліктен жоғары.

Мысалы: сайыскердің салмағы 75кг, ал бойы 180см болса, оның күш индексі 255 бірлікті құрайды, яғни 260 бірлікке дейінгі категория.

Ескертпе: жеңіл категориядағы сайыскер өзінің категориясынан гөрі ауыр категорияға қатысуға өтініш бере алады.

Сайыс уақыты

• Негізгі сайыс 3 минутқа созылады.
• Демалыс «Хакиваке» жағдайында беріледі(қосымша уақыт беру шешімі) – 30 секунд.
• Қосымша уақыт – 3 минут. Қосымша уақыт тек 2 рет қана беріледі, содан кейін төрешілер сайыскерлердің біреуінің пайдасына шешім қабылдау керек.
• Партер – 30 секунд, бас төрешінің (сюсин) белгі беруінен кейін, 3 минуттық сайыста 2 рет беріледі.
• Цуками - 10 секунд, сюсиннің белгі беруінен кейін. Неше мәрте берілуі шектелмеген.
• Дзёгай (алаңға шығу) – «Матэ» бұйрығынан кейін, егер 5 секунд ішінде сайыс қайта жанданбаса, «Дзикан стоп» шешімі қабылданады. Сюсин уақытты тоқтатады.
• Егер сайыскерді татамиге шақырып, ол белгісіз себептермен келмесе, 10 секундтан кейін «Хансоку-1», 40 секундтан кейін – «Хансоку-2», 50 секундтан кейін – «Хансоку-3», ал 1 мин. – «Хансоку-4» – дисквалификация(жарыстан шығару) жасалады.
• Сюсиннің – жинақтал, белбеуді байла деген бұйрығынан кейін сайыскер 10 секунд ішінде үлгермесе, оған тәртіпті бұзғаны үшін ескерту «Хансоку-1» беріледі.

Рұқсат етілмейтін әдістер

• Қуықтан ұру (ерекше жағдай – 20 бірлік айырмашылығы бар абсолюттік категорияларда аяқпен және тіземен пахқа ұруға рұқсат беріледі. 30 бірлік айырмашылықта – аяқпен, тіземен, қолмен ұруға болады, бірақ соққы бір рет қана болуы тиіс)
• Желке мен омыртқа соққылары.
• Жатқан сайыскер тұрғысынан соққы.
• Анатомиялық бүгіліске қарсы тізе буын соққысы.
• Шлем-масканы ұстап алу.
• Сайыстың пассивті жүруі. 30 секунд және одан да көп уақыт әрекеттің болмауы.
• Алақан қырымен, саусақтармен мойынға (кеңірдек) соққы жасау.
• Ауыртпа және тұншықтырғыш әдістер.
• Ауыртпа және тұншықтырғыш әдістерін «нокдаунда» жатқан сайыскерге пайдалану («Юко» бағасынан кейін).
• Басқа құлайтын лақтырулар жасау.
• Қарсылас ішпен жатқан кезде немесе тізерлеп тұрғанда мойыннан ұстап (қарсыластың басы жағынан), өзіңнен артқа лақтыруға болмайды. Сонымен қатар бұл күйде басты жан-жаққа қозғалтуға болмайды.
• Төрешінің «Матэ!» бұйрығынан кейін шабуыл жасауға болмайды. Тәртіпті бұзғаны үшін сайыскерге «Хансоку-1», 2-ші рет бұзғаны үшін - «Хансоку-2», ал оның қарсыласына «Кока» бағасы беріледі. 3-ші рет бұзғаны үшін - «Хансоку-3», қарсыласына - «Юко» бағасы, 4-ші рет бұзғаны үшін - «Хансоку-4», қарсыласына - «Вазаари» бағасы беріледі. «Хансоку-4» алған сайыскер жарыстан дисквалификацияланады.
• Татамидің қызыл шекарасынан әдейі шығуға болмайды.

Ұпайлар

«Хокутоки» жарысы контакт – нокдаун ережесі бойынша жүреді.

Дүр сілкіндіретін немесе құлататын соққы әдістері бағаланады. Ұпай жоқ, оның орнына баға беріледі:

• «Кока»,
• «Кока-ни»,
• «Юко»,
• «Вазаари»,
• «Иппон».

«Кока»:

• Нокдаунға апармайтын бас деңгейіндегі шабуыл, алайда бас қатты шайқалады, аяқ бүгіледі, тұрыс бұзылады, сайыскер артқа шегінеді.
• Корпусқа шабуыл (орташа деңгей) сайыскердің ішке бүгілуіне әкеледі.
• Аяққа шабуыл (төменгі деңгей) – сайыскер ауырғанын көрсетіп, аяғын нақ баса алмайды.
• Амплитудалық лақтыру жағдайында (2 аяқтың да көтерілуі), әдіс көрсетіп жатқан сайыскер сол тұрыста қалса. Бұндай лақтыруға «Скрутка» және «Подсечка» кірмейді.
• «Кимэ» (соңына дейін ұру) лақтырудан кейінгі подсечкалар. «Кимэ» белгісі (қолмен, шынтақпен, аяқпен) дененің жоғарғы жағына 2 рет жасалады.
• «Маунд-қалыпынан» (үстінде отырып) «Кимэ» (соңына дейін ұру), беттің ашық жерлеріне кезекпен 4-5 рет соққы жасау.
• Қарсылас «Хансоку-2» алған жағдайда.

«Кока» бағасы берілмейтін жағдайлар:

• «Кимэ» тым алыс.
• «Кимэ» дененің төменгі жағына.
• Соққылар жеткілікті күшті және жылдам болмаса.
• Астындағы сайыскер шегіндіру немесе қорғану мақсатында жауапты соққы берсе.

«Юко»:

• Сайыскерді құлататын немесе татамиге өкшеден басқа дене мүшесімен 2 секундқа дейін тигізетін тиімді шабуыл.
• Сайыскер соққы алып, сайысты жалғастыруды қаламаса (шайқалып кетсе, отырып қалса, қолын түсірсе), тұрған нокдаун 2 секундқа дейін.
• «Кока» бағасынан кейін 2 секунд ішінде бас аймағына үздіксіз шабуылдар жасалады (қарсылас жауапты соқылар жасамай, әлсіз қорғанады).
• Қарсылас «Хансоку-3» алған жағдайда.

«Вазаари»:

• Соққыдан кейін сайыскердің сайыс жүргізуге шамасы келмесе, 2-ден 4 секундқа дейін нокдаун жағдайында болса, яғни «Юко» бағасынан кейін 2 секунд өтсе.
• «Юко» бағасынан кейін 2 секунд үздіксіз біржақты шабуыл жасалса.
• Қарсылас «Хансоку-4» бағасын алған жағдайда.

«Иппон»:

• Сайыскер нокдаун алғаннан кейін сайысты 6 секунд жалғастыра алмаса.
• 6 секундтан артық басымырақ жоғарғы деңгейге біржақты шабуыл.
• ауыртпа және тұншықтырғыш әдістері.
• секунданттың немесе сайыскердің сайыстан бас тартуы.

Сыртқы сілтемелер

Қазақстан кудо ұлттық федерациясы Мұрағатталған 7 ақпанның 2016 жылы.