Көк сүңгуір
Көк сүңгуір | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Male
Female
| ||||||||||||||||
Амандық күйі | ||||||||||||||||
Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Екі-есімді атауы | ||||||||||||||||
Aythya ferina (Linnaeus, 1758) |
Көк сүңгуір (лат. Aythya ferina) - барынша әдеттегідей, тіпті өте көп кездесетін орташа денеді (0,7-1,3 кг) дене бітімі мығым үйрек.
Биологиялық сипаттама
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Аталықтың басы - сарғылт қызыл, жоны - сұрғылт көгіддір, екі қаптады - ашық сұр. Кежектің осы реңіне байланысты бұл түрді келтірідген атаудан басқа «қызылбас сүңгуір» деп те атайды. Аналық денесінің алдыңғы бөлігі - қоңырқай қоңыр реңді, тұмсығының айналасында ашық түсті үлескі болады. Ұшып жүргенде ақ түсті бауыры, ашық реңді жоны және қанаты, қошқыл түсті төсі және басы жақсы көрінеді. Ұяны салу амалы алуан түрлі - жағада немесе таяз суда қалқып жүрген, жығылған қамыстарға салынады. Салындыдағы 6-дан 15-ке дейінгі жасылдау көгілдір жүмыртқаларды тек қана аналығы 4 аптаға жуық басады. Балапандар екі айлық кезінде де жақсы ұша алады. Олар топқа жиналып, көшпенді бола бастайды. Көк сүңгуір Қазақстанда наурызда пайда болады. Соңғы топтары Қазақстаннан қараша айында ұшып кетеді. Көк сүңгуір - аңшылармен бірге нағыз көпшілікке мәлім түз аң-құсын аулау түрлерінің бірі
Таралуы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Еуразияның орта ендіктеріне және Солтүстік Американың батыс бөлігіне қоныстанады. Қазақстанда республиканың солтүстік бөлігінде ұялайды. Ұшып өту кезінде барлық жерде кездеседі, ал қыс жылы болса, нағыз оңтүстікте қыстайды. Жағасында кең, ашық қарасуы және қалың өскен қамыстары бар жазықтық көлдерін ұнатады. [2]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ BirdLife International Aythya ferina. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2013.2. International Union for Conservation of Nature (2012). Тексерілді, 26 қараша 2013.
- ↑ Мектеп энциклопедиясы. Алматы: Атамұра, 2010.