Мазмұнға өту

Көндіктіру

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет

Көндіктіру (Акклиматизация) - табиғи қауымдастықты адамға пайдалы түрлермен байыту мақсатымен жануарларды немесе өсімдіктерді жаңа аудандарға көшіру процесі немесе организмнің тіршілік етудің жаңа немесе өзгерген жағдайларына бейімделуі (бұл кезде олар барлық сатыларын өтеді, тіршілікке тұрақты ұрпақ береді). Өсімдіктерді көндіктіру кезінде абиоталық (температура және ауа ылғалдылығы, жауын-шашын мөлшері, топырақ типі және т.б.), жануарларда биоталық (жауларының болуы, мекен ету орны мен азыққа бәсекелестер) факторлардың маңызы зор. Біздің елімізде қымбат терілі аңдардан ондатра (Солтүстік Америкадан), сазкомшат (Оңтүстік Америкадан), америкалық су күзені және т.б. көндіктірілген. Өсімдіктерден америка үйеңкісі, Канада шыршасы; Еуропадаталшын және ақ акация көндіктірілген. Алайда, жаңа түрді орналастыру, әдетте, экологиялық тепе-теңдікті бұзады, қалыптасқан қоректік тізбекті өзгертеді, жергілікті түрлерді ығыстырып шығарады. Сондықтан көндіктіру мақсатымен түрлерді жаңа мекен ету орнына орнықтыру сак болуды, көндіктірілген түрлердің ғана емес, олар үшін жаңа табиғи ортаның да мүмкін болатын салдарын есептеуді қажет етеді.[1]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Экология және табиғат қорғау / Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002 жыл. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5