Көпен

Көпен
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер Бөлімі: Гүлді өсімдіктер Табы: Қос жарнақтылар (unranked) Asterids Сабы: Lamiales Тұқымдасы: Lamiaceae Кіші тұқымдасы: Teucrioideae Тегі: Amethystea L.
Екі-есімді атауы
Amethystea caerulea L.
Синонимдері
Amethystea trifida Hill Amethystea corymbosa Pers. Lycopus amethystinus Steven Amethystina Zinn

Көпен, аметистея (лат. Amethystea) – ерінгүлділер тұқымдасына жататын шөптесін өсімдіктер туысы. Негізінен Азия құрлығында тараған. Қазақстанда Алтай, Тарбағатай, Жетісу (Жоңғар) Алатауындағы тастақты тау беткейлері мен шөгінді жерлерде, өзен жағалауларында, елді мекендердің маңында арамшөп ретінде өсетін 1 түрі – көгілдір көпен (А. сoerulea) бар. Оның биікт. 10 – 70 см. Сабағы тік, бұтақты, төртқырлы, сыртын қысқа және безді қылтандар жауып жатады. Жапырақтарының төм. бөлігі сына тәрізді қысқа сағаққа топталған, ал жоғарғылары 3 – 5-ке тілімденіп, қандауыр тәрізді, шеттері тісті болады. Тостағанша жапырақшалары дөңгеленген қоңырау тәрізді, олардың 5 біркелкі бізді өткір тістері бар. Күлтесі көгілдір түсті, бес қалақты. Жартылай шатыршаға ұқсас ұсақ гүлдері сыпыртқы гүлшоғырына топталған. Шілде айында гүлдеп, тамызда жемісі піседі. Жемісі – қатпарлы жаңғақша. Көгілдір К-нің қаракөк түсті жемісін флористер өте қатты бағалайды. Себебі, жемісі пайда болысымен-ақ сабағын кесіп алып, әдемі гүлшоғын жасайды. Ал күзде өсімдіктің өркенін кептіріп, қысқы гүлшоғын жасауға пайдаланады.