Көріксіз таусағыз
| Көріксіз таусағыз | ||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
| Екі-есімді атауы | ||||||||||||||||||||||
| Scorzonera inconspicua Lipsch. ex Pavl., 1933 |
Көріксіз таусағыз (лат. Scorzonera inconspicua) – астралылар тұқымдасы, таусағыз туысына жататын көп жылдық шөптесін өсімдік. Қазақстанда Ақтөбе, Шығыс Қазақстан облыстарында, Жетісу (Жоңғар), Іле Алатауларында, Қаратауда, Батыс Тянь-Шаньда кездеседі. Өсімдік тастақты, қиыршықтасты тау баурайлары мен құрғақ далалық алқаптарда өседі. Биікт. 10 – 30 см, тамыры тігінен дамиды, оны қоңыр немесе сабан сияқты сары түсті тамыр түбінен шығатын жапырақтар орап жатады. Сабағы жалаң емес бұтақты, бұтақтары иіліп келген. Тамыр түбіндегі жапырақтары қатты, жалпақ қандауыр тәрізді, ал сабақ бойындағылары отырыңқы, жіңішке, шеттері иректелген, сабаққа кезектесіп орналасады. Себет гүлшоғырының гүл орамы цилиндр тәрізді (ені 1 см-дей). Гүл күлтесі сары түсті, тілімденген, олар гүл орамынан екі есе ұзын. Мамыр – маусым айларында гүлдеп, шілдеде жемістенеді. Жемісі – қатпарлы тұқымша, оның шашыранды түктерден тұратын ақ айдаршасы болады. К. т-дың тамырында каучук бар, өсімдікті жайылымда жабайы және үй жануарлары сүйсініп жейді.