Лездік хабар алмасу

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Pidgin 2.0-дегі достар тізімі

Лездік хабар алмасу — екі немесе одан да көп адамдар арасындағы нақты уақыт режимінде мәтінге негізделген коммуникациялық нысан.

Мәтін екі (немесе одан да көп) қосылған құрылғылар арасындағы бар қашықтыққа қарамастан интернет арқылы, немесе мобильді деректер (3G, 4G, 4G LTE, 5G және т.б.) желісі арқылы қосылған құрылғыларға жіберіледі.

Кіріспе[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Лездік хабар алмасу қызметті іске асыру үшін лездік хабар алмасу клинетін пайдалануды талап етеді және электрондық поштаны жіберуден айымашылығы бар.

Басым бөлігі түрлі меншік желілердің жасақтамаларын пайдаланалып әр түрлі машинаға осы қызметті ұсынады. Сондай-ақ, онда хабар алмасу бағдарламалары сіз жөнелткен соң бірден келіп түсетін үлкен көмек XMPP ашық протоколын пайдаланып жатыр, орталықтандырылмаған сервер фермасы.

Бұрын ең кең пайдаланылған лездік хабар алмасу клиенттері ICQ, Yahoo! Messenger, Pidgin, AIM (AOL Instant Messenger), Google Talk (қазір Hangouts алмастырылды) және Windows Live Messenger, қазір Skype жүйесіне біріктірілген.

Қазір лездік хабар алмасу ұялы қосымшалар, кросс-платформалы қосымшаларға қарай ауысты, немесе іске қосу үшін кез келген немесе тікелей өтініш қажет емес веб-қызметтер. Атап айтсақ өзектілігі жоғары Facebook Messenger, Skype, Line, Hangouts, Telegram және Whatsapp.

Барлық аталған қызметтер ескі IRC чат жүйесінен кейбір идеяларды мұраға алған, әсіресе өрнектерді, смайликтерге, немесе жүйелік басқа өзара байланыстарды пайдалануға қатысты. Жалпы алғанда, бұл қызметтердің ешқайсысы басқа да қосымшаларды пайдаланушылармен байланысуы мүмкін емес.

Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Pe2.0 жүйесін пайдаланатын бірінші алғашқы лездік хабар алмасу форматы 1970 жылдардың басында іске асты. Кейінірек, talk жүйесі UNIX/LINUX жүзеге асырылған кеңінен инженерлер мен ғалымдар тарапынан қолданыла бастады 1980 және 1990 жылдары интернет арқылы байланыс орнату үшін. ICQ түрлі операциялық жүйесімен компьютерлер үшін UNIX/LINUX жүйесіндегі 1996 жылы қарашада шыққан бірінші лездік хабар алмасу жүйесі қолданылды. Лездік хабар алмасу қызметінің түрлерінің үлкен санының сырт көрінісі пайда болды және басқа жерлерде параллель әзірленді, әрбір қосымшаның өз хаттамасы бар. Олар пайдаланушыларға бір клиентті әр қызметті пайдалануға алып келді, бұл бір уақытта әр хабар алмасу желісіне қосылуға мүмкіндік берді. Балама ретінде, Pidgin немесе Trillian сияқты бірнеше протоколдарды қолдайтын көпклиентті бағдарламалары туындады.

Қазір, хабар алмасу қызметтерінің басым бөлігі олар қостыңыз файлдарды жіберу және алу опциясы (әсіресе мультимедиялық) бар, орналасқан жері туралы ақпарат, бейне немесе аудио, соның iшiнде IP-телефония (VoIP), және бейнеконференцбайланыс.


Статистика[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Лездік хабар алмасу клиенті Компания Қолдану
AIM AOL, Inc 2.2 миллион белсенді пайдаланушылар (Ақпан 2015)[1]
BlackBerry Messenger BlackBerry 91 миллион жалпы пайдаланушылар (Қазан 2014)[2]
Discord Discord inc. 25 миллион пайдаланушылар (Желтоқсан 2016)[3]
eBuddy eBuddy 250 миллион пайдаланушылар (Қыркүйек 2011)[4]
Facebook Messenger Facebook 900 миллион белсенді пайдаланушылар (Сәуір 2016)[5]
Gadu-Gadu GG Network S.A. 6.5 миллион пайдаланушылар белсенді күн сайын (басым бөлігі Польшада) (Маусым 2010)[6]
IBM Sametime IBM Corp. 15 миллион (кәсіпорын) пайданушылар (Белгісіз)[дереккөзі?]
ICQ ICQ LLC. 11 миллион жалпы пайдаланушылар (Шілде 2014)[7]
iMessage Apple Inc. 140 миллион пайдаланушылар (Маусым 2012)[8]
IMVU IMVU, inc. 1 миллион пайдаланушылар (Маусым 2007)[9]
MXit MXit Lifestyle (Pty) Ltd.[10] 7.4 млн ай сайынғы жазылушылар (басым бөлігі Оңтүстік Африкадан (Шілде 2013)[11]
Paltalk Paltalk.com 5.5 миллион ай сайын бірегей пайдаланушылар (Тамыз 2013)[12]
QQ Tencent Holdings Limited 176+ млн ең жоғары онлайн пайдаланушылар, 840+ млн "active" (Q2 2009)[13]
Skype Microsoft Corporation 34 млн ең жоғары онлайн пайдаланушылар (Ақпан 2012),[14] 300 миллион ай сайынғы белсенді пайдаланышулар (Маусым 2019)[15][16]
ShazzleChat Shazzle, LLC 1 миллион пайдаланушылар (Қыркүйек 2022)[17]
Windows Live Messenger Microsoft Corporation 330 млн ай сайынғы белсенді пайдаланышулар (Маусым 2009)[18]
Xfire Xfire, Inc. 24 млн тіркелген пайдаланышулар (Қаңтар 2014)[19]
XMPP (протоколды көп клиенттер пайдаланады) XMPP Standards Foundation 1200+ млн (Қыркүйек 2011)[20]
Yahoo! Messenger Yahoo!, Inc. 22 миллион пайдаланушылар (2018 жылы тоқтатылған)[дереккөзі?]
WeChat Tencent Holdings Limited 889 миллион пайдаланушылар (2016) [21]
Whatsapp Facebook, Inc. 1.2 миллиард ай сайынғы белсенді пайдаланышулар (Қаңтар 2017) [22]
Line Naver Corporation 217 млн ай сайынғы белсенді пайдаланышулар (2016) [23]

Байланысу протоколдары[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  • AIM
  • Bonjour
  • Facebook (XMPP)
  • Gadu-Gadu
  • Google Talk
  • GroupWise
  • ICQ
  • IRC
  • MSN
  • MXit
  • MySpaceIM
  • SILC
  • SIMPLE
  • Sametime
  • XMPP
  • Yahoo
  • Yahoo Japan

Тағы қараңыз[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. AOL still has 2.2 million dialup subscribers, and they’re paying more. Ars Technica. Тексерілді, Сәуір 4, 2017.
  2. 91 million Active BBM Users. Retrieved 6 Наурыз 2015
  3. Booming game chat app Discord intros in-game text, voice integration  (ағыл.), Gamasutra (8 Желтоқсан 2016). Тексерілді 5 Сәуір 2017.
  4. Data for Қыркүйек 2011
  5. 900 миллион белсенді пайдаланушылар. Retrieved 7 Сәуір 2016
  6. Brands | Gadu Gadu. Naspers.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған Наурыз 20, 2009. Тексерілді, 29 маусым 2010.
  7. Speed, Ilya Khrennikov 2014-07-29T18:43:55Z- Comments Email Print. ICQ Messenger Is Growing for the First Time in Years, Bloomberg.
  8. Alexia Tsotsis iMessage Has More Than 140M Users And Has Sent Over 150B Messages, With Over 1B Messages Sent Per Day. TechCrunch. AOL. Тексерілді, Мамыр 16, 2015.
  9. IMVU Information. Тексерілді, Мамыр 16, 2015.
  10. MXit federates with the Google Talk network.
  11. SA Social Media Landscape 2014, World Wide Worx
  12. PalTalk: It Was "Flattering" To Be Included In The PRISM Slidedeck. TechCrunch. — «PalTalk, a profitable group video chat site that’s been around for more than a decade and has about 5.5 million monthly uniques [...]»  Тексерілді, 6 тамыз 2013.
  13. TENCENT ANNOUNCES 2009 SECOND QUARTER AND INTERIM RESULTS Мұрағатталған 2 қаңтардың 2010 жылы.
  14. 34 Million People Concurrently Online on Skype – - Skype Blogs. Skype Blogs. Тексерілді, Мамыр 16, 2015.
  15. Catalin Cimpanu Skype Flaunts 560 миллион пайдаланушылар Figure. softpedia (Сәуір 21, 2010). Тексерілді, Мамыр 16, 2015.
  16. On Қазан 24, 2012 Skype 6.0 (Liive, Raul Skype 6.0 for Mac and Windows Desktop – - Skype Blogs. Blogs.skype.com (24 қазан 2012). Тексерілді, 11 шілде 2013.) connected users on Yahoo, WLM, Skype, and Facebook networks. Facebook excluded, this amounts to 83% of worldwide IM desktop client market share based on data from Маусым 2011. (Security Industry Market Share Analysis. Opswat.com (Маусым 2011). Тексерілді, 24 тамыз 2013.)
  17. Shazzle Play Store. Тексерілді, Қыркүйек 7, 2022.
  18. Share your favorite personal Windows Live Messenger story with the world! | Inside Windows Live Messenger Archive. Messengersays.spaces.live.com (15 маусым 2009). Тексерілді, 11 шілде 2013.
  19. Xfire Front Page. Тексерілді, Қаңтар 3, 2014.
  20. This number is based on the number of Facebook accounts (500 Million Stories | Facebook. Blog.facebook.com. Тексерілді, 11 шілде 2013.) Google talk and WLM accounts. (Anyone can build a Messenger client—with open standards access via XMPP. Windowsteamblog.com. Тексерілді, 11 шілде 2013.) Further, as there are many other open source servers (some also with companies behind it), the number provided is probably too small. However, many of these servers are not federated, and so, do not actually interact as is usually expected of XMPP servers.
  21. WeChat: number of users 2016 | Statista  (ағыл.).
  22. WhatsApp: number of users 2013-2017 | Statista  (ағыл.).
  23. LINE: number of monthly active users 2016 | Statistic  (ағыл.).