Мариус Иванович Петипа
Мариус Иванович Петипа | |
---|---|
Мариус Иванович Петипа | |
Дүниеге келгені: | 1818 ж. наурыздың 11 |
Қайтыс болғаны: | 1910 ж. шілденің 14 (92 жаста) |
Ұлты: | француз |
Мансабы: | балет артисі, балетмейстер |
Мариус Иванович Петипа (1818—1910) — орыс балет артисі, балетмейстер. Ұлты — француз. Биші отбасында туған. Әкесі Жан Антуаннан және О.Вестристен сабақ алды. 1838 жылдан бастап Францияда, АҚШ-та, Испанияда өнер көрсетті. 1847 жылы Ресейге келіп, өмірінің соңына дейін осында тұрды. 1855—1887 жылдары Петербург театр училищесінде ұстаздық етті. 1862 жылдан Петербург балет труппасының балетмейстері болды. 60-тан астам балет қойды. 1862 жылы ол өзінің ең бірінші ірі "Фараонның цызы" балетін сахнаға шығарды. Ең бастысы, жақсы қойылған ерекше билерімен және сезімталдығының арқасында ол Петербургтегі күндерін табыспен өткізді.
Петипа қойылымдарының еңбастысы академиялық классикалық балет болды. Сонымен қатар балетмейстер билер құру әдемілігімен, қозғалыстарының әртүрлілігімен, қимылдарының әсемдігімен көрерменді таңғалдыратын кордебалетке үлкен мән берді. Петипа шығармашылығында үлкен рөлді П.И.Чайковскийдің балеттері атқарды 1890 жылы П.И.Чайковскийдің "Ұйқыдағы аруын" және 1898 жылы А.К.Глазуновтың "Раймондасын” тағы басқа балеттерді қойды. Мариус Петипаның "Аққу көлі" балетіндегі жетістік болып 1 және 3-актілер саналады. Әсіресе орыс хореографиясының аса көрнекті туындысы болып ханзада Зигфрид пен Одилияның дуэті есептеледі. Би сахналарын Петипа қатаң композициялық заңдарға құрды. Ол кейіпкерлерінің сезімін шынайы жеткізу үшін, жарқын мінез шығару үшін ең нақты қимыл-қозғалыстарды таба алатын. Петипа балеттеріндегі халықтық сахналар әлі күнге дейін өзінің сұлулығымен және үлкен поэтикалық қуатымен таң қалдырады. Оның ең танымал балеттері әлі күнге дейін көптеген әлем театрларының репертуарларында орын алып тұр.