Мелиорациялық инженерлік геология

Мелиорациялық инженерлік геология — тау жыныстарының қасиетін жақсартудың теориясы мен әдістерін жасаумен айналысатын ғылым саласы. Әр түрлі құрылыс жұмыстары мен кен орындарын игеру табиғи тау жыныстарының қасиетін жасанды жолмен өзгертуді талап етеді. Бұл инженерлік-геологиялық процестер мен құбылыстардың зиянды әрекетіне жол бермеу және инженерлік-құрылыс жұмыстарын тиімді жүргізу үшін қажет. Алдымен тау жыныстары арнайы зерттеліп, олардың физикалық-механикалық және сүзілу қасиеттерін жақсартатын тығыздау мен бекемдеу әдістері анықталады. Одан кейін әр түрлі литологиялық гидродинамиктік және гидрохимялық жағдайларда жасанды грунт қалыптасуының механикасы мен кинетикасы зерттеледі. Мелиорацияланған тау жыныстарының физикалық-механикалық қасиеттерінің сандық сипаттамасын алу мен олардың кеңістік пен уақыт ағымындағы өзгергіштігін бағалау үшін бекемдеу сапасын бақылау әдістері жасалады. Келесі атқарылар жұмыстар тау жыныстары мен топыраққа жасанды әсер ету табиғи жағдайда бекемдеу және жасанды грунт материалын жасау болып екі топқа бөлінеді. Тау жыныстарын жасанды жолмен өзгерту үшін әр түрлі әдістер қолданылады: жасанды құрғату, нығыздау және колматация (тау жынысының қуыстары мен кеуектерін сазбен және сұйық материалмен толтыру); әр түрлі ерітінділер (сұйық шыны, битум, эмульсия, шайыр) айдау; химялық жолмен бекіту; температура, электр өрістерін пайдалану; механикалық жолмен (соққылау немесе дірілдету) нығыздау, тағы басқа.