Меркаптандар

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Меркаптандар тиолдар, тиоспирттер – жалпы формуласы RSH болатын спирттердің күкіртті туындылары. Мұндағы R – көмірсутек радикалы. Метилмеркаптаннан басқа тиоспирттер сұйық немесе қатты заттар болып келеді. Мұндай заттардың өзіне тән жағымсыз, өткір иісі болады. Суда нашар, ал спирт және эфирде жақсы ериді. Олар табиғатта негізінен белоктардың шіріген өнімдерінде кездеседі. Мұндай заттардың әлсіз қышқылдық қасиеті бар. Сілтімен әсер еткенде олардың тұздары - меркаптидтер түзіледі. Дисульфидтермен (RSSR) және сульфон қышқылдарымен (RSO3H) оңай тотығады. Мұндай заттарды сілтілік металдардың қышқыл сульфидтерінен алкилдеу, галоген алкилдері тиомочевинамен конденсациялап, түзілген S- алкилизотиуран тұзын сілтімен гидролиздеу және құрамында C-S ббаланысы бар күкірттің органикалық туындыларын тотықсыздандыру арқылы алады. Мұндайларды дәрілік заттарды синтездеуде (метионина, сульфонала), инсектицидтер алуда, т.б. қолданылады.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. "Қазақ энциклопедиясы" 6-шы том Қ-Н