Метаболом

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Метаболом — биологиялық үлгіде кездесетін шағын молекулалы химиялық заттардың толық жиынтығын білдіреді.Биологиялық үлгі жасуша, жасуша органелласы, мүше, ұлпа, ұлпа сығындысы, биофлюид немесе тұтас организм болуы мүмкін. Берілген метаболомда кездесетін шағын молекулалы химиялық заттарға организм табиғи түрде өндіретін эндогендік метаболиттердің екеуі де кіруі мүмкін (мысалы, аминқышқылдары, органикалық қышқылдар, нуклеин қышқылдары, май қышқылдары, аминдер, қанттар, витаминдер, ко-факторлар, пигменттер, антибиотиктер және т.б.).), сондай-ақ организм табиғи түрде өндірмейтін экзогендік химиялық заттар (мысалы, есірткі, қоршаған ортаны ластаушы заттар, тағамдық қоспалар, токсиндер және басқа ксенобиотиктер).

Метаболом сөзі "метаболит" және "хромосома" сөздерінің қосындысы болып көрінеді. Ол метаболиттердің жанама түрде гендермен кодталатынын немесе гендер мен гендік өнімдерге әсер ететінін білдіру үшін жасалған. "Метаболом" термині алғаш рет 1998 жылы қолданылған және гендердің (геномның), ақуыздардың (протеоманың) және транскрипттердің (транскриптомның) толық жиынтығына қатысты қолданыстағы биологиялық терминдерге сәйкес ойлап табылған болуы мүмкін. Метаболомика туралы алғашқы кітап 2003 жылы жарық көрді. метаболомикаға арналған алғашқы журнал 2005 жылы жарық көрді.