Металмен қаптау
Навигацияға өту
Іздеуге өту
Металмен қаптау[1] - қажетті физикалық, химиялық, механикалық қасиеттер беру мақсатында бұйымның немесе металдың бетін металмен намесе қорытпалармен қаптау. Металмен қаптау тәсілі бұйымдарды коррозиядн, тозудан, эрозиядан сақтау, тозған детальдарды бастапқы қалпына келтіру, антифрикциялық қасиет беру және әшекейлеу т.б. мақсаттар үшін пайдаланылады.
Түрлері
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Металл қапталатын бұйыммен оны қаптауға арналған металдың (не қорытпаның) өзара әсерлесу ерекшеліктеріне қарай металмен қаптау бірнеше түрге ажыратылады:
- механикалық (адегезиялық ) күштер арқылы қаптау - әшекейлік мақсаттар үшін, бұйымның қаттылығын, шыдамдылығын арттыру, коррозиядан қорғау үшін пайдаланылады;
- металдық ішкі күш арқылы қаптау - бұйымға қажетті қаттылық, шыдамдылық, коррозияға және ыстыққа төзімділік, сондай-ақ белгілі бір жылулық және электрлік қасиеттер беріледі;
- бұйым бетіне диффузиялық қабат түсіру - әр түрлі температураларда едәуір механикалық әсерлерге ұшырайтын детальдар үшін пайдаланылады. Бұл әдіс металдан, қорытпалардан және металл емес материалдардан (пластмасса, шыны, керамика, қағаз, мата т.б.) жасалған бұйымдарға қорғаныш қабат жасау және арнайы физикалық-химиялық қасиеттер беру үшін пайдаланылады.
Диффузияланғыш заттарға сәйкес бұйымның бетін қаптау алитирлеу, хромдау, молибдендеу, мыстау т.б. болып аталады.
Металмен қаптау тәсілдері
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Салқындай немесе ыстықтай жабыстыру (мыстау, алтын жалату).
- Гальвонотехникалық.
- Газ жалынымен қаптау (мыстау, тозаңдату).
- Қопарылыс арқылы қаптау.
- Балқымаға батыру.
Пайдаланылуы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Металмен қаптау элктротехника, радиотехника, оптика, машина жасау т.б. салаларда пайдаланылады.
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Қазақстан совет энциклопедиясы /бас ред. М.Қ.Қаратаев. ҚазССР Ғылым Академиясы, Қазақ совет энциклопедиясының бас редакциясы. Алматы. 1975. 7 том.- 648 бет.