Миманса
Миманса немесе мимамса (санскрит मीमांसा) – ақиқатына жету, зерттеу, пікірлесу) – индуизмнің алты негізгі философия жүйесінің бірі. Уттара мимансадан («жоғары миманса») яғни ведантадан өзгеше кармамиманса («әрекетшіл мианса») және пурва-миманса («бірінші миманса») деп те аталады.Мимансаның негізін қалаушы «Миманса-утры» атты еңбек жазған кемеңгер Джаймини (б.з.б 4. ғ. –б.з. 2 ғ.) болып саналады.
Тарихы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Алғашында мимансаның негізгі мақсаты- веды дінінің әдет-ғұрпын уағыздау.Кейініректе сол кездегі щиеленіскен идеялық күрес жағдайына веды дінін қорғау үшін миманса оны философиялық тұрғыдан негіздеуге кірісті. Миманса сыртқы дүниенің шынайлығын жақтады,оны жаратып басқарудағы құдай мен рухтың рөлін теріске шығарды,ол тұтасынан алғанда дүние мәңгілік және өзгермейді, оның басы да, ақыры да жоқ, алайда онда жеке заттар өзгеріп отырады , пайда болады, құриды деп білді. Миманса тіл мен ойдың, сөз бен оның маңызының байланысы хақында бірқатар дұрыс қағидалар ұсынды. Миманса іліміне метафиз, сипат тән. Дегенмен мимансаның дүниенің материалығын уақыт пен кеңістіктегі оның мәңгілігі мен шексіздігін қорғауы үнді материализмінің дамуында үлкен рөл атқарды.[1]
Сыртқы сілтемелер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Purva Mimamsa Home Page Мұрағатталған 27 қыркүйектің 2007 жылы.
- Purva Mimamsa Sutras of Jaimini Мұрағатталған 9 маусымның 2007 жылы.
- Overview of World Religions entry Мұрағатталған 2 маусымның 2009 жылы.
- ↑ Чаттерджи С., Датта Д. Индийская философия/Ағылш. аудару, под ред. В. И. Кальянова. — М.: Академический Проект; Альма Матер, 2009.— 365 с. — (Серия «Концепции») ISBN 978-5-902766-55-1 (Альма Матер) ISBN 978-5-8291-1137-3 (Академический Проект)