Мицелилі микроскоптық саңырауқұлақтар
Микробиологияда зерттеу объектісі ретінде қолданылатын мицелилі микроскоптық саңырауқұлақтар негізінен үш қласқа жатады: Lygomycetes, Acsomycetes және Deuteromycetes. Олардың клеткалары ұзынша пішінді, бұтақталған жіпшелер- мицелиден тұрады. Вегетативтік мицелилерінің диаметрі 5- тен 30 мкм-ге дейін барады. Гифтері жәй көзге көріне береді, мицелилері көп клеткалы. Кейбір микроскоптық саңырауқұлақтар өте күшті тарамдалған гифтерден, яғни склероцилардан тұрады. Бұл қолайсыз жағдайға тым төзімді, тыныштық жағдайдағы орган. Мицелилі саңырауқұлақтар қозғалмайды. Оларға Penicillium және Aspergillus түрлері жатады. Мицелилі саңырауқұлақтар вегетативті, жыныссыз және жынысты жолдармен көбейеді. Мысалы, Lygomycetes жыныссыз жолмен спорангиларда түзілетін эндоспоралар арқылы көбею процесін жүзеге асырады. Спорангилар жеміс денелерінің бос ұшында орналасады. Бұған Mucor саңырауқұлақтары мысал ьола алады. Осы саңырауқұлақ жынысты жолмен көбейгенде бір мицелидің гифтері арасында көп ядролы клеткалар, яғни гаметангийлер түзіледі. Олар өзара қосылып зигота апйда болады. Тыныштық кезеңі біткен соң зиготадан спорангий өсіп шығады. Актиномицеттер жыныстық жолмен көбейгенде олардың қапшықтарында аксоспоралар түзіледі.
Микроскоптық саңырауқұлақтарды басқа эукариоттар сияқты клетка қабырғасы айқын көрінеді. Оның ішінде цитоплазма орналасқан. Ядросында ядрошықтар болады, ол саңылауы бар жарғақшамен қоршалған. Барлық саңырауқұлақтарда митохондрий бар. Ал жарғақша құрылымында эндоплазматикалық тор, Гольджи аппараты және лизосома болады. Клеткада вакуоль айқын көрінеді. Ол ересек клеткада көбірек кездеседі. Микроскоптық саңырауқұлақтардағы негізгі қоректік заттардың қоры- волютин, липидтер және гликоген. Оларды цитоплазмадан да және вакуольден де кездестіруге болады. [1] <references>
- ↑ Микробиология- практикалық жұмытар бойынша студенттерге арналған оқулық-Алматы, "Арыс" баспасы, 2003.-192 бет