Мозли заңы

Мозли заңы, химиялық элементтің сипаттамалық рентген сәулесі сызықтарының жиілігі () сол химиялық элементтің атомдық нөмірімен (Z) мына сызықтық тәуелділік бойынша байланысады: мұндағы R – Ридберг тұрақтысы, Sn – экрандау тұрақтысы, n – бас кванттық сан (қараңыз Кванттық сандар). Мұны 1913 жылы ағылшын физигі Г.Мозли тәжірибе жүзінде ашты. Мозли диаграммасында (қараңыз сурет) жиіліктің квадрат түбірінің () Z-ке тәуелділігі бірнеше түзулерден (n=1, 2, 3,… мәндеріне сәйкес келетін К-, L-, M-, т.б. сериялардан) тұрады. Әрбір серия Z-тен Z+1-ге ауысуы кезінде мәні белгілі бір шамаға артып отырады. Осыған байланысты элементтерді Z-тің өсуіне сәйкес қатарға орналастыруға болады. Мозли заңы Z-тің мәні ядроның атомның массасы арқылы емес заряды арқылы анықталатындығын дәлелдеді. Ал бұл Д. И. Менделеев құрастырған элементтердің периодтық таблицасындағы элементтердің орналасуының дұрыстығын растайтын дәлел болды.

К. Жұманов

Сілтемелер

• химиялық элемент
• Кванттық сандар
• Г.Мозли