Мореналық бедер

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Мореналық бедер - мұздықтардың әрекеттерінен пайда болған бедердің аккумуляциялық пішіндерінің жиынтығы. Жазықтардағы мореналық бедерді: негізгі моренамен түзілген төбелі ойпаңдыбедер, негізгі моренамен түзілген жайпақ белесті немесе белесті мореналық жазық, төбелі соңғы мореналық қырқалар, друмлиндер бедері деп бөледі.

Мореналық көлдер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Мореналық көлдер - мореналар таралған аудандар мен байырғы мұз басу жоне қазіргі мұздықтар таралған атыраптарда орналасқан көлдер. Мореналық көлдер мореналық шөгінділердің өзен арнасын бөгеуінен де пайда болады.

Мореналық қырқалар[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Мореналық қырқалар - мұздықтармен шөккен уатылған тау жыныстары өнімдерінің белес тәрізді үйінділері. Әдетте, мұздықтардың біткен тұсына жақын жерде қалыптасады және олардың ұзақ тұрақты жағдайы кезінде орнын анықтайды. Мореналық қырқалар мұздардың қысқа мерзімдік жылжуында да пайда болады. Жамылғы мұздықтардың Мореналық қырқалары ондаған, кейде жүздеген км-ге созылып жатады (мыс., Финляндиядағы Салпаусселькя қырқасы); тауларда олар кейде мұздықтық аңғарларды бөгеп жатады.

Мореналық террасалар[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Мореналық террасалар - таулық-аңғарлық мұздықтардың бүйірлік мореналарының байырғы бетке қарай шегінуі нәтижесінде террасалар түрінде пайда болған кертпештер. Мұздықтың әркелкі еруіне қарай бірінің үстінде бірі орналасқан террасалар лектері түзіледі (мыс., Батыс Памирдегі Ван аңғары). Терминді орыс ғалымы К.К. Марков енгізді.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: География және геодезия. — Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. — 264 бет. ISBN 9965-36-367-6