Мыңқайнар

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Мыңқайнар – ежелгі қорымдар. Жамбыл облысы Тұрар Рысқұлов ауданы Жақсылық ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 24,5 км жерде, Қырғыз Алатауы қырқасындағы Шұңқыр шатқалында. 1988 жылы Ш.Уәлиханов атындағы Тарих, археология және этнография институтының археологиялық экспедиция (жетекшісі А.М. Досымбаева) зерттеген. Бұл жерден ара қашықтығы 0,5 – 1 км келетін Мыңқайнар-1, Мыңқайнар-2, Мыңқайнар-3, Мыңқайнар-4, Мыңқайнар-5, Мыңқайнар-6 обалары аршылды. Мыңқайнар-1-дің қазіргі орны топырақ үйіндісіне айналған, диаметрі 5 м-ден 22 м-ге, биіктігі 0,3 – 1,5 м-ге жететін 3 обадан тұрады. Жергілікті жердің топографиялық жағдайына байланысты обалар шағын қырқаның үстіне шоғырланған. Олардың ара қашықтығы 60 – 320 м-ге дейін жетеді. Мыңқайнар-2 оңтүстікке қарай тізбектеле созылған 8 обадан тұрады. Топырақ үйіндісіне айналған обалардың диаметрі 6 м-ден 20 м-ге дейін жетеді, биіктігі 0,5-тен 1,2 м-ге жуық. Оба диаметрі 6 м, оңтүстік бөлігінде табанының диаметрі 8 м шеңбер тас бар. Мыңқайнар-3 оңтүстікке қарай тізбектелген 5 обадан тұрады. Бұл обалардың диаметрі 7 м-ден 18 м-ге, биіктігі 0,5 – 1,3 м-ге дейін жетеді. Обалардың біреуінің үйіндісі сопақтау. Батыстан шығысқа қарай созылған, ауданы 22x15 м, биіктігі 1,2 м. Мыңқайнар-4-де солтүстік-шығыстан оңтүстік-батысқа қарай тізбектеле созылған топырақ үйінділерінен тұратын 8 оба бар. Үйінділердің диаметрі 18 м-ден 32 м-ге, биіктігі 1,2– 1,5 м-ге дейін жетеді. Мыңқайнар-5 қорым қырқаның үстіне жүйесіз шоғырланған 15 обадан тұрады. Обалардың топырақ үйінділерінің диаметрі 6 м-ден 22 м-ге дейін жетеді, биіктігі 0,3 – 2,1 м. Мыңқайнар-6 қорым таулы қырқаның үстіне тізбектеле орналасқан 16 обадан тұрады. Топырақ үйінділерінің диаметрі 8 м-ден 22 м-ге дейін жетеді, биіктігі 0,3 – 2 м аралығында. Зерттеу барысында барлық обалар ерте темір дәуірінде өмір сүрген тайпалардікі екендігі анықталды.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8