Мүлікті сақтандыру

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
КСРО-дағы алғашқы мүлікті сақтандыру құжаттарының бірі

Мүлікті сақтандыру — сақтандыру саласы.[1]

Толығырақ[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Мұнда түрлі материалдық құндылықтар мен мүліктік құқықтар сақтандыру қатынастарының нысаны болып табылады. Мүлікті сақтандыру – сақтандыру жағдайының салдарынан туындаған зиянның орнын толтыру. Мүлікті сақтандыру өрттен, апаттардан, ұрлық-қарлықтан, бүлінуден болатын сақтандыру жағдайларына негізделеді. Сақтанушының меншігі болып табылатын мүлік те, оның иелігіндегі, пайдалануындағы және билігіндегі мүлік те сақтандырылуы мүмкін[2]. Мынадай ішкі салаларға бөлінеді: түрлі материалдық құндылықтарды (құрылысты, көлік құралдарын, өнімді, жүкті, т.б.) сақтандыру; мүліктік құқықтар мен капиталды (меншік титулын, инвестицияны, зияткерлік меншікті) сақтандыру; табысты ықтимал шығасыдан, болжанбаған шығыннан (өндірістегі үзілістен мәжбүрлі заңды шығыннан, кәсіпкер контрагентінің міндеттемелерді бұзуынан, т.б.) сақтандыру. Меншік нысандары мен сақтандыру санаттарына қарай: мемлекеттік кәсіпорындардың, кооперативтік және қоғамдық ұйымдардың мүлікті сақтандыруы; жалға берілген мемлекеттік мүлікті сақтандыру; азаматтардың өзіндік меншіктегі мүлікті сақтандыруы, т.б. болып жіктеледі. Біртекті және әртекті нысандарды нақты қа-уіптерден сақтандыру түрлеріне бөлінеді. Әртекті нысандарды сақтандырудың бір түріне біріктірілуін құрамдастырылған сақтандыру дейді.

Мысалдары[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Мысалы, көлік құралдары мен жол жүктерін сақтандыру жүргізуші мен жолаушыларды сақтандырумен ұштастырылады. Мүлікті сақтандыру сақтандыру тәуекеліне (қатеріне) қарай да жіктеледі, мысалы, мүлікті өрттен, басқа да қауіптерден сақтандыру. Мүлікті сақтандыру-дың жүргізілу нысанына қарай ерікті және міндетті сақтандыру түрлеріне бөлінеді. Мүліктің опат болуы немесе зардап шегуі жалпы мемлекеттік мүдделерді қозғайтын болса, мемлекет міндетті сақтандыруды енгізеді.

Сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ Энциклопедиясы — «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, 10 том
  2. Страхование имущества в Казахстане (орыс.)