Мұз жаға

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Мұз жаға - теңіздің материктік мұзбен жапсарласқан жеріндегі жаға типі. Сырт көрінісі жағынан мұз жағаны жартасты-мұзды және қалқыма мұз жағалары деп бөледі. Жартасты-мұзды жағада мұхит көмкеріп жатқан мұздық жамылғысының шеті грунтта жайғасады, ал қалқыма мұз жағаларына қалқып жүретін қайраңдық мұздығы бар жағалардың телімі орналасады. Мұндай жағдайда жаға сызьыы (жайғасу сызығы) мұздықтық тосқауылдан ондаған немесе жүздеген км-де болады. Мыс., Антарктидада мұз жаға 29 км-ге жуық жерге созылып жатыр, бұл материктің жаға сызығының 95%-ын құрайды. Жартасты- мұзды жағалар Антарктида жағалауының 30-40%-ын, ал қалқыма мұз жаға 55%-ын құрайды. Арктикада мұз жаға Гренландияның, Элсмир Жерінің, Франц-Иосиф Жерійің солтүстік бөліктеріне тән. Мұз жағаның бұзылуына, негізінен, мұхиттың динамикалық ықпалы: ұзақ кезендік толқындардың, цунами толқындарының, желдік толқындардың және шымыр толқындардың әрекеті кезіндегі гидростатикалық қысым әсер етеді.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: География және геодезия. — Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007 жыл. — 264 бет. ISBN 9965-36-367-6