Мұнай қалыптасуының материалдық теңдестігі

Мұнай қалыптасуының материалдық теңдестігі (орыс. Материальный баланс нефтеобразования) — мұнайдың қалыптасу, жылыстау және шоғырлану процестерінің толықтай дербестілігімен сипатталатын жекелеген алап (ойыс) көлеміңде мұнайлы көмірсутектер қорының сақталуы тиістілігі жайлы түсінік. Түпнегіз тау жынысытарда алғаш қалыптасқан мұнайлы көмірсутектердің мөлшері (О_алғ) сол түпнегіз тау жынысы көлемінде сақталған сингенетикалық қалдық сутектер мөлшерінің (О_қал.), өзге шөгінді тау жынысытарға немесе қойнауқаттық суларға жылыстаған туынды көмірсутектер мөлшерінің (О_{қ. а.}) және мұнай жатындарына жинақталған көмірсутектер мөлшерінің (О_жин) қосындысына тең болуы тиіс, яғни О_алғ = О_қал+ О_{қ. а.} + О_жин. Бұл теңдеуден іс-тәжрибе үшін өте маңызды көрсеткішті, яғни мұнай жатындарына дербестелген мүнай қорын оп-оңай-ақ жинақтауға болатыңдығы түсінікті: О_жин = О_алғ - О_қал + 0_{қ. а.} . Олай болса, мұнайлы алап жайлы геохимиялық деректер жеткілікті болған жағдайда, аймақтық облыстардың алғашқы сатыларының өзінде-ақ сөз болып отырған алап деміндегі мұнайдың болжамдық қорын есептеп шығаруға болады деген сөз.