Мұхаммед Герей (тарихшы)
Мұхаммед Герей (қырымтат. Muhammed Geray, محمد كراى; ? — 1704) — тарихшы, қырым билеушілер әулеті Герейлердің өкілі. Өзі жазған оның толық аты Дербеш Мұхаммед Герей бен Мүбәрәк Герай Шыңғызи (қырымтат. Derviş Muhammed Geray bin Mubarek Geray Cengiziy, درويش محمد كراى بن مبارك كراى جنگزى). Ханзада Мүбәрәк Герейдың ұлы және 1691 жылы билік құрған Қырым ханы III Саадет Герейдің інісі. Ол қолжазбасы Вена кітапханасында сақталған және Василий Смирнов зерттеген атауы жоқ тарихи шығарма жасады. 1683-1703 жылдардағы оқиғаларды сипаттайды. Қолжазбада сыртқы оқиғалардан басқа, Қырым хандығының ішкі оқиғалары мен Герейлер арасындағы қатынастар туралы қызықты мәліметтер келтірілген. Мұхаммед Герей тарихшыға фактілерге шын және бейтарап қарау қажеттілігін ерекше атап көрсетеді. Бір қызығы, Хәлім Герей өзінің жақын туысының бұл туындысын айтпайды және білмеуі де мүмкін.
Әдебиет[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Смирнов В. Д. XVIII ғасырдың басына дейін Осман порттарының билігіндегі Қырым хандығы. / По изданию "Крымское ханство XIII—XV вв. — М.: «Вече», 2011.