Николай Никитич Пальгов

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Никола Никитич Пальгов (10.12.1889, Ресей, Тамбов губерния Павлодарка селосы. – 2.6.1970, Алматы қаласы) – география ғылымдарының докторы (1951), гляциолог, Қазақ ССР ҒА академигі.

  • Профессор (1952) Қазақстан Ғылым Академиясының академигі (1954)
  • Қазақ КСР-інің еңбек сіңірген ғылым қайраткері (1959).
  • Мәскеу құрылыс училищесін (1913) және Бүкілодақтық сырттай оқыту институтын бітірген.
  • КСРО география қоғамының құрметті мүшесі (1960) және Қазақ бөлімшесінің төрағасы (1952–1970)
  • Қазақстан Ғылым Академиясы неогр. секторының меңгерушісі (1945–1962).

Зерттеулері

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Оның зерттеу нысаны - қазіргі таңда кең танылған, әбден зерттелген Алматы маңындағы Тұйықсу мұздығы. Одан кейінгі уақытта Үлкен Алматы, Шелек өзендерінің жоғарғы жанындағы мұздықтарда және Іле Алатауы мұздықтарында әртүрлі аспаптармен зерттеу әдістері арқылы бақылау жүргізіп, бұрын - соңды белгісіз болған ірі мұздану түйіндерін ашты. Оңтүстік Тянь - Шаньдағы Көкшалтау мен Теріскей Алатауы жоталарындағы мұздықтарға сипаттама жасады. Нәтижесінде бірнеше мақаласы мен "Іле Алатауының қазіргі мұздануы" монографиясы жарық көрді. Бұл зерттеулері әрі қарай Жетісу (Жоңғар) Алатауы мен Күнгей Алатауына жасалған экспедициялармен жалғасты. Н.Н.Пальговтың ғылыми еңбектерінің барлығы жеке бақылаулары мен зерттеу материалдарына негізделген.

Іле Алатауы мұздықтарын зерттеудегі еңбектерінің нәтижесінде 1956 жылы Н.Н.Пальгов басқарған Қазақстан ҒА-ның География секторы - гляциология саласы бойынша Халықаралық геофизикалық жыл үздігі болды.Экспедициялық тәжірибесі мол ғалым мұздықтар динамикасының метеорологиялық факторларға тәуелділігін анықтады. Сонымен қатар Қазақстанды елтану бағытында қарастырып, өзендер мен көлдерін зерттеді. Көптеген ғылыми қоғамдардың мүшесі болды, соның ішінде Ұлыбританиядағы Гляциология қоғамы да бар. Н.Н.Пальговтың сіңірген еңбегі мен қызметі ескеріліп, Іле Алатауы және Полярлық Орал жоталарындағы мұздықтарға аты берілді.

Ғылыми жұмыстар

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

«Опыт исследования ледников Заилийского Алатау» тақырыбында докторлық диссертация қорғаған.
Қазақстанда гляциология ғылымының негізін салушылардың бірі болды. Жетісу, Сыр-дария облыстары жерін алғашқылардың бірі болып топографиялық картаға түсірді.
250-ден астам ғылыми жарияланымның, оның ішінде 3 монографияның авторы. Тянь-Шаньдағы екі мұздық, Полюстік Оралдағы бір мұздық Пальгов есімімен аталады.