Ономасиология

Ономасиология - номинация (атау) теориясы. Семантиканың бір бөлігі. Семасиологияға қарама-қарсы қойылады. Ономасиологиядағы зерттеу зат немесе құбылыстан осы зат не құбылыс туралы ойға қарай бағытталады және оларды тіл құралдары арқылы белгілейді. О. бүкіл тіл бірліктерін олардың аталу немесе репрезентативтік қызмет атқаруы тұрғысынан зерттейді, атау техникасы мәселелерімен де айналысады. Қазіргі лингвистикада ономасиологияның тар мағынасындағы түсінігі де бар. Онда ономасиология атау процестері туралы ілім ретінде қабылданады, ал кең тұжырымдамады, тілдегі бүкіл номинативті қызмет саласын зерттеу деп қарастырылады.

Теориялық ономасиология өз бастауын антикалық дәуірден алады. Атау теориясы антикалық философияда маңызды орын алғаны белгілі. Одан кейінгі ғасырларда логикалық-философиялық тартыстар номиналистер мен реалистер арасында болды. Олар заттың аталуы қалай жасалады, «табиғатынан ба» әлде «жасалуынан ба» деген сұраққа жауап іздеді. Оларды әсіресе қызықтырған мәселе-жалпы түсініктердің («универсалиялардың») пайда болуы. 1910 ж. Р.Мерингер, Г.Шухгардт еңбектеріңде мағына мен атауды бөлек қарастыру женінде айтылған болатын. Қазіргі О.А.Цаунерден басталады (1903). Ол талдаудың жаңа бағытын ұсынып, оны семасиологияға қарама-қарсы қойды.