Орыс археологиялық қоғамының шығыс бөлімшесі

Орыс археологиялық қоғамының шығыс бөлімшесі – 19 ғасырдың ортасында Санкт-Петербург қаласында құрылған ғылұйым. Оның құрамына негiзiнен орыстың белгiлi шығыстанушы ғалымдары ендi. Қоғам өзiнiң «Хабарлар» («Известия»), «Жазбалар» («Записки», 1887–1921), «Еңбектер» (1855–1898) сияқты ғыл. басылымдарын жариялап тұрды. Бұл басылымдарда жарық көрген орыс шығыстанушыларының Қазақстан тарихы жөнiндегi еңбектерi өз маңызын осы күнге шейiн жойған жоқ.
19 ғасырдың соңы мен 20 ғасырдың бас кезiнде қоғамның ғыл. басылымдарының әрбiр санында қазақ халқының тарихы, этнологиясы, ауыз әдебиетi жөнiндегi сыни-библиография очерктер, мақалалар, хабарлар жарияланып тұрды. '''1885 ж.''' ақпанда Орыс археологиялық қоғамының шығыс бөлімшесінiң меңгерушiсi болып В.Р.Розен сайланды. Ол қоғамның қызметiн жандандыру мақсатында жаңа баспа органы «Императорлық орыс археологиялық қоғамы шығыс бөлiмшесiнiң жазбаларын» («Записки восточного отделения императорского русского археологического общества») ашып, өмiрiнiң соңына дейiн осы басылымның редакторы болды. Онда жарияланған мақалалар тек қана археология емес, шығыстанудың барлық салаларын қамтыды. Қоғамның әр түрлi басылымдарында орыс шығыстанушы ғалымдары В.В.Бартольд, И.Н.Березин, В.В.Вельяминов-Зернов, Н.И.Веселовский, т.б. зерттеушiлердің Қазақстан тарихы жөнiндегi ондаған мақалалары жарық көрдi.
1908–1918 ж. аралығында Орыс археологиялық қоғамының шығыс бөлімшесінiң меңгерушiсi белгiлi орыс археологы әрi шығыстанушысы Веселовский болды. Орыс археологиялық қоғамының шығыс бөлімшесі Түркiстан археология әуесқойлары үйiрмесiнiң жұмысына көңiл бөлiп отырды. Үйiрме мүшелерiнiң археол. қазбалар нәтижесiнде тапқан ескерткiштерi мен жаңалықтары жөнiнде хабарлар жарияланып тұрды. Орыс археологиялық қоғамының шығыс бөлімшесі Ресей шығыстанушыларының үлкен мектебiн қалыптастырды.^[1].