Палеонтологиялық лингвистика

Палеонтологиялық лингвистика орыс. палеонтология лингвистическая (грек,palaiosкене,ontosмән, мәніс,logosсөз, ілім) — тіл тарихында не қазіргі тілде көне жүйеден сақталып қалған элементтерді анықтап түсіндіретін тілдік зерттеулер мен тәсілдердің жиынтығы. "Палеонтологиялық лингвистика" термині жалпы қолданыстағыдай емес, бір жағынан ауыспалы мағынасын сақтаған. Кебінесе тілдік калдыктардын негізінде жоғалған тіл иелерінін материалдык, рухани жағдайларын кайта калпына келтірумен шүғылданатын тіл білімінін неғүрлым тар саласы ретінде колданылады. Палеонтологиялық лингвистиканын әрбір накты жағдайда мүмкіншілігі әр түрлі. Ол белгілі көне тілдік қалдықтың (реликттін) сипатына байланысты. Палеонтологиялық лингвистика үғымының тіл білімінде пайда болуы алғашқы салыстырмалы-тарихи зерттеулермен байланысты. Палеонтологиялық лингвистика тарихи тіл біліміне жатады, бұл мағынада ол тіл элементтерінін уақыт мөлшеріне байланысты проблемасымен айналысады.

Палеонтологиялық лингвистиканы түрлері

Палеонтологиялық лингвистика төрт түрлі міндетті шешу мақсатын көздейді:

1. тілдін әр түрлі деңгейіндегі жеке архаизмдерді талдау;
2. тұтас тіл жүйесін немесе онын жеке бөлімдерін қалпына келтіру;
3. тілдердін ататек туыстығын аныктау;
4. тілдін бастапкы күйін, көне тарихдын қайта жанарту, басқаша айтқанда "адамзат тілінін палеонтологиясын" жасау.

Бұл міндеттерді шешу үшін казіргі тіл біліміндегі көптеген әдіс-тәсілдер қолданылады. Солардың басты бірі — алынған нәтижелердін сенімділігін білдіретін тілдік типология мәліметтері болып табылады. Палеонтологиялық лингвистика — өзінің зерттеу объектісін кеңейтіп, дамып келе жатқан сала. Қазіргі қоғамдық ғылымдар саласында Палеонтологиялық лингвистика ескі сана, әлеуметтік антропология, этногенез, рухани және материалдык мәдениет тарихымен тығыз байланысты.