Мазмұнға өту

Поликонденсация

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
A.
Нейлон-6 және нейлон-66

Поликонденсация, поликонденсаттау (поли... және лат. condensatіo — қоюландыру) — мономерлерден төмен молекулалы заттардың (су, спирт, галогенсутек, сутек, т.б.) бөлінумен қатар жүретін полимерлер алу процесі. Поликонденсацияның типтік үлгісі — күрделі полиэфир синтезі: nHOAOH+nHOOCA'COOH[-OAOOCA'CO-]n+2nH2O, мұндағы A мен A' — гликоль мен дикарбон қышқылының қалдықтары. Мономерлердің табиғатына байланысты Поликонденсация гомо- және гетеро, ал түзілген полимердің құрылымына қарай сызықты, торланған деп бөлінеді. Гомополиконденсация бір түрлі мономерлер (мыс., амин немесе оксиқышқылдар), ал гетерополиконденсация әр түрлі мономерлер (мыс., дикарбон қышқылдары және диаминдер) қатысуымен жүретін реакциялар. Поликонденсацияға екі функционалды тобы бар мономер қатысса түзу тізбекті немесе сызықты, ал үш және одан көп функционалды топ қатысқанда торланған немесе тармақталған құрылысты полимерлер алынады. Поликонденсация жылдамдығы мен алынатын өнімнің қасиеті негізінен бастапқы мономерлердің құрылысына, температураға, катализатор мөлшеріне, кіші молекулалы заттардың бөліну жылдамдығына, т.б. факторларға байланысты. Поликонденсация — сатылап жүретін процесс. Өнеркәсіпте Поликонденсация әдісімен полиэфир, полиамид, полиуретан, поликарбонат, полиарилат, полигетероарилен, фенол, т.б. алынады. Поликонденсацияның биополимерлер (белок, нуклеин қышқылдары, целлюлоза, т.б.) синтездеуде маңызы зор.

Пайдаланылған әдебиет

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

“Қазақ Энциклопедиясы”, VII-том