Просодия, просодика

Просодия, просодика (грек,prosodiaекпін, кайырма) бірнеше мағына білдіреді:

1. сөйлеудін барлык бөлшектерінде (буын, сөзтіркесі, синтагма, фраза, мәтін) көрінетін, мағынаны ажыратуда мәні бар фонетикалык күралдар жүйесі. Оның негізгі элементтері: сөйлеу әуезі, екпін, тембр (әуен), ритм, сөз тоны. Бүл жағынан Просодия интонацияға синоним ретінде карастырылады. Просодия терминін колдану мәтінге деген кызығушылыкартуына байланысты 20 ғ. 70 жж. кеңейе бастады;
2. сөйлеудің фонетикалык супрасегменттік сипатының жалпы атауы. Мунын мәні кабылдау (восприятие) (тон жоғарылығы, дауыстау, оның ұзактығы) және физикалық (негізгі тонның жиілігі, каркындылык) деңгейімен байланысты. Бұл мағынада Просодия функционалдык категорияларды білдіру үшін колданылатын интонацияға карама-карсы койылады;
3. сөйлеу сегменттерін ажырату не біріктіру (тонды жоғарылату не төмендету, екпін кою, кідіріс жасау, каркынды өзгерту) сиякты сөйлеуге кажетті супрасегменттік күралдардын атауы. Бұл мағынада Просодия өлең сөзді талдауда колданылады;
4. буынды сипаттайтын фонетикалық күралдар жүйесі дегенді білдіреді.