Ракетаның шашырауы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Ракетаның шашырауы (Рассеивание ракеты) — бірдей жағдайда жіберілген кезде кездейсоқ себептерге байланысты (ракета салмағы мен формасының, отын температурасының ауытқуы, бағыттаудағы қателіктер) ракетаның нысанадан ауытқуы. Ракета түсетін аудан шашырау ауданы (элипсис) деп аталады. Оның бойлама осі ату бағытына сәйкес келеді. Басқарылмайтын айналма ракеталардың шашырауының басты себебі реактивті күштің (реактивті қозғалтқыш бағыты мен көлемінің) өзгеруінен болады. Ол активті бөліктің соңындағы жылдамдықтың шашыраңкылығына және ракетаның сәйкес бұрыштарының бағыттаушы ұшыру қондырғыларымен сәйкес келмеуіне әкеп соғады. Мұндай ракеталардың қашықтық бойынша шашыраңқылығы бағыт бойынша шашыраңқылығына қарағанда көбірек. Басқарылатын ракеталардың шашырауы көбіне басқару әдісіне байланысты болады. Баскарудың дербес инерциялы жүйесі мен телебасқарудың негізгі кемшілігі ату қашықтығы артқан сайын ракеталардың шашырауының көбеюі болып саналады. Ол акселометрдің бастапқы бағытындағы немесе радиолокатор білігіндегі кемшіліктерге, ұшу кезіндегі ракеталар координаталарын анықтаудағы қателіктерге және есептеу-шешу аспаптары жіберетін қателіктерге байланысты болады. Бұл кемшіліктерден өзгеше өздігінен бағытталу шашырауға әсер етпейді. Өздігінен бағытталатын ракеталардың шашырауы басқару жүйесі жұмыс жасамай қалатын әлі аймаққа байланысты қателікке, ракетаның инерциясына байланысты динамикалық қателікке қатысты болады. Метеорологиялық және баллистикалық дайындықта жіберілетін қателіктер барлық басқарылатын ракеталардың шашырауына әсер етпейді.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Әскери іс. Алматы: «Мектеп» ААҚ, 2001 жыл