Ру мен қауым

Ежелгі адамдар саны 20 – 30 адамнан аспайтын топтарға (қауымдар) бірігіп жүрді. Көпшілік жағдай оларға жыртқыштарға қарсы тұрып, ірі жануарларды қаумалап ұстауға, жабайы табиғат жағдайында өмір сүруге мүмкіндік береді. Алғашқы қауымдық құрылыс мүшелерін туысқандық қатынастары біріктірді: әрбір қауым бірнеше рулардан тұрды. Ру – өз шығу тегін әкелік (әкеден балаға) не шешелік (шешеден балаға) тізбектен тарататын адамдар тобы. Рудың негізгі ерекшелігі өз руының өкілдерімен некеге тұруға тиым салынды. Ру мүшелері бір–біріне барлық жағдайда жәрдемдесіп, өз руласының өлімі мен жарақаты үшін, қанмен кек алуға даяр болатын. Ру мүшелері, сол секілді діни культі арқылы бірігеді. Әдетте екі немесе бірнеше рулар бір–бірімен тығыз байланыста болады. Олар аң аулайтын жерлерді бөлісіп, бірлесе еңбек етіп, үйленеді: бір рудың адамдары өзге рудан қыз алып үйленетін. Ру мүшелерін өмір сүру аумағы да біріктіретін. Ертеректегі қауымда билік оның барлық тең құқылы мүшелеріне тиесілі болатын. Басты заң – бабалар дәстүрі болып, қауымдағы адамдар оның сақталуын бірге қадағалайтын. Шаруашылық және қоғамдық өмірдің маңызды мәселелері ұжымдық түрде шешілетін. Сонымен қатар топтарда әрқашан үлкен беделге ие, басшы бір немесе бірнеше адам болатын. Бірақ, аңшылық немесе әскери өнерінің, данышпандық немесе сәттілігінің арқасында абыройға ие болған басшылар жеке өздері біреулерге бұйырып немесе жазалай алмайтын. Бірте–бірте басқару билігі күрделене берді. Қауымдағы халық саны артып, оның мүшелері біртұтас ұжым құраудан қала бастады. Сол себепті, дәстүрлердің орындалуы мен бақылау міндеті ақсақалдар алқасына ауысты. Ғалымдар алғашқы адамдар қайырымды да, мейірімді болған деп тұжырады. Иракта бір көзі соқыр, бір қолы жоқ болған адам мүрдесінің қалдығы табылды. Ол сол күйімен 40 жыл өмір сүріп, дүниеден өткен. Егер, оған тайпасындағылар көмектеспегенде, ол бір апта да өмір сүре алмайтыны анық.