Самшит
Самшит
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Самшит - өзі аттас өсімдік тұқымдасының бір туысы. Мәңгі жасыл, бір үйлі, дара жынысты бұта. Жапырақтары қарама-қарсы орналасқан, шеті тегіс, жемісі қорапша. Самшиттің 40-тан аса түрі бар, негізінде Азияның оңтүстік шығысында, Жерорта теңізі аймағында, Европаның Атлант мұхиты жағалауында, Сокотра, Мадагаскар аралдарында өседі. КСРО-де 3 түрі кездеседі. Колхида С-і (B.colchica) Кіші Азияда, КСРО –де Кавказ сырты батысында өседі. Биіктігі 15-18 м, діңі тік, диаметрі 0,5 м-ге дейін, жапырағының ұзындығы 20-25 мм, ені 10-12 мм, ашық жерде 15, қалың орманда 40-60 жасында гүлдеп жеміс береді. Гиркана С-і (B.hyrcana) Иранда (Каспий жағалауы), КСРО –де Талшын тауының (Азербайджан КСР-і) төменгі аңғарларында өседі. Граб, талшын жапырақты емен, темір ағаш өскен ормандарда кездеседі. Жапырағының ұзындығы 27-35 мм, ені 10-14 мм. Мәңгі жасыл Самшит- биіктігі 8 м-ге дейінгі ағаш не 1 м-дей бұта, жапырағының ұзындығы 15-23 мм, ені 5-11 мм. Табиғи түрі Алжирде, Жерорта теңізі аймағында өседі. КСРО-де әсемдік өсімдік ретінде Қырымда өсіріледі. Самшит ағашы сүрегі сарғылт, өте қатты, ауыр, одан әртүрлі бұйым, аспап жасалады. Дің қабығы мен жапырағы ертеде дәрі-дәрімек ретінде пайдаланылған, жапырағы мен бұтақтарынан жүн бояу алынған, жапырағы улы келеді.
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Қазақ Совет энциклопедиясы, 1976 жыл, Алматы,10 том, 12 бет