Сапы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Сапы — қарудың (қылыш) бір түрі. 5 — 19 ғасырларда бір жүзді етіп жасалып, кесу қаруы ретінде пайдаланылды. Көшпелі халықтарда кең қолданыста болып, бірте-бірте семсерді ығыстырған. 18 — 19 ғасырларда қазақтар басы түзулеу келген балдақсыз Сапыны қолдана бастады. Қазақ Сапысы ғылыми әдебиетте “Ортаазиялық шашка” немесе “Қоқан шашкасы” деп аталатын Сапының бір үлгісі. Қазақ Сапыларының жүзі, сабының кескіні “Кавказ шашкасынан” бөлекше, бұл оның өзіндік жолмен дамығанын дәлелдейді. Сапының бұл түрінің пайда болуы ұрыс тактикасының өзгеруімен тікелей байланысты болды. Оның 2 түрі болған, бірінің басы түзулеу, екіншісінің бас жағы қайқы келеді. Сабының кескіні негізінен біркелкі, түбіне қарай жуандана түседі. Қазақ Сапыларының ұзындығы 87 — 97 см. Сапыны қынапқа салып, белге тағады. Қынабы ағаштан жасалып, сыртынан терімен, барқытпен, металмен қапталады. [1] Қазақ сапылары басының қайқылығына байланысты екі топка бөлінеді. Бірінші топқа жататын сапылардың басы түзулеу болып келеді, ал сапының екінші тобының басы алқымында түзу келіп, бас жағы сәл қайқылау болады.[2]

Пайдаланылған cілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ Энциклопедиясы, 7 том
  2. Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі. Энциклопедия. 159-том. 132-бет. «Азия Арна» баспасы. Алматы, 2014