Серпімділік

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Серпімділікматериалдың серпімділік деформаңиясынан деформациялану қасиеті; дененің жүктеме күштер мен әсерлердің ықпалынан ішкі күштер туындауына байланысты деформациялану және оны қоздырған жүктеме күштері мен әсерлердің әрекеті тоқтағаннан соң өзінің бастапқы пішіні мен көлемін (қатты денелер) немесе тек көлемін (сұйық және газ тәрізді денелер) толық қалпына келтіру қасиеті.[1][2];дененің өлшемдері мен пішінін сыртқы күш әсерін алып тастағаннан кейін қайтадан қалпына келтіре алу қабілеті[3]

Абсолютті икемділік - бұл нақты әлемді идеализациялау, тіпті кішігірім деформацияларда да аз материалдар толығымен серпімді болып қалады. Инженерлік жұмыста материалдардың икемділігі материал параметрлерінің екі түрімен өлшенеді:

  1. Серпімділік модулі белгілі бір деформация деңгейіне жету үшін қолданылуы керек механикалық кернеуді (аудан бірлігіне шаққандағы күш мөлшерін) көрсетеді. Модуль Паскальмен (Па) немесе шаршы дюймге фунт күшпен өлшенеді (psi немесе lbf/in2). Жоғары модуль әдетте материалды деформациялау қиынырақ екенін көрсетеді.
  2. Серпімділік шегі- бұл максималды кернеу, содан кейін материал серпімді сияқты әрекет етпейді және материалдың пластикалық (қайтымсыз) деформациясы болады. Кернеу жойылғаннан кейін материал қалдық деформацияны сақтайды.

Екі материалдың салыстырмалы серпімділігін сипаттау үшін модуль де, серпімділік шегі де қарастырылуы керек. Резеңке әдетте төмен модульге ие және әдетте қатты созылады (оның серпімділік шегі жоғары), сондықтан күнделікті қолданудағы металдарға қарағанда икемділікті көрсетеді. Егер сіз бірдей серпімділік шегі бар екі резеңке материалды алсаңыз, онда төменгі модулі бар адам серпімді болып көрінеді.

Жалпылау[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Жасанды серпімділік дегеніміз-механикалық қасиеттерімен материалдардың серпімділігімен ерекшеленбейтін, бірақ заттың болуына емес, басқалардың, мысалы, электромеханикалық, физикалық қасиеттер әсерінен болатын шама.

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Механика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар : «ЭКО»ҒӨФ. 2007.-29 1 б. ISBN 9965-08-234-0
  2. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Машинажасау. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. ISBN 9965-36-417-6
  3. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0