Сидерофиль элементтер

Сидерофиль элементтер (грекше sіderos — темір, phіleo — сүйемін) — темір тектес элементтер. Оларға элементтердің периодтық жүйесінің VІІІ тобындағы (Fe, Co, Nі, Ru, Rd, Pd, Os, Іr, Pt) химиялық элементтер және оларға көршілес Mo, Re, кейде Au, P, As, C, Ge, Ga, Sn, Sb, Cu-дарды жатқызады. Сидерофиль элементтерін жеке топқа норвегия ғалымы В.М. Гольдшмидт (1888 — 1947) бөлген. Сидерофиль элементтерінің химия және физика қасиеттерінің ұқсас болуы олардың сыртқы электрон қабаттарының құрылысына байланысты. Элементтердің атом көлемдерінің атом нөмірлеріне байланыстылығын көрсететін қисық сызықта сидерофиль элементтер оның ойысыңқы (минимум) бөлігінен орын алып, ферромагнитті, парамагнитті болып келеді. Сидерофиль элементтер жер қыртысында саф (саф платина, осмийлі иридий) және төменгі валентті қосылыстар түрінде кездеседі. Сидерофиль элементтер күкірт (сульфид), күшәла (арсенид), оттек (оксид, гидроксид), т.б. элементтермен табиғи қосылыстар түрінде кең таралған. Сидерофиль элементтер силикат магма массасының төменгі бөлігінде шоғырланған.