Скандинавизм
Скандинавизм[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Скандинавизм – скандинав елдеріндегі ағым. Бұл ағым скандинав елдерін мемлекеттік, саяси, экономикалық және мәдени біріктіру идеясын насихаттайды. Алғаш скандинавизм 19 ғасырдың 20–30 жылдарында ұлттық рынокты кеңейту жолындағы күрестің идеялық негізі ретінде Данияда пайда болды. Скандинавизм Даниядағы буржуазиялық революциядан (1849 жылы) кейін немістерге қарсы, ішінара ұлы даттық сипат алды. Швецияда Скандинавизм идеяларын монархия иемденді. Олар осы идея арқылы Бернадоттар әулетінің басшылығымен Скандинавияның барлық мемлекеттерін біріктіру мақсатын көздеді. Скандинав елдерінде 1919–24 ж. «Нурден» қоғамы құрылғаннан кейін, Скандинавизм негізінен мәдени-ағарту бағытына ойысты. Солтүстік советтің (1952 жылы құрылған) қызметіне байланысты 20 ғасырдың 50 жылдарынан бастап скандинав елдерінің экономикалық және мәдени бірлікке ұмтылу идеясы өрістеді. Скандинавизм нақты тарихи жағдайға сәйкес мазмұнын өзгертіп отырды.
Терминнің мағынасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Кең мағынада "скандинавизм" сөзі капитализм кезін сипаттайды (Наполеон соғыстары кездері). Сонымен қатар кейбір ғалымдар бұл терминді скандинавиалық ортағасырлық кезеңіне жатқызады. "Скандинавизм" термині скандинавиалық емес әдебиетте "панскандинавизм" деп те аталады.
Әдебиет[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Clausen J. «Skandinavismen, historisk fremstillet», Kobenhavn 1900.
- Moller E. «Skandinavisk straeben og svensk politik omkring 1860», Kobenhavn 1948.
- Lundh H.L. «Skandinavismen i Sverige», Stockholm 1951.
Соған ұқсас[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Сыртқы сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ http://svspb.net/istorija-shvecii/skandinavizm.php
- ↑ http://megabook.ru/article/%D0%A1%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%B7%D0%BC
- ↑ http://gufo.me/content_his/skandinavizm-7009.html
- ↑ Қазақ ұлттық энциклопедиясы. 1976 жыл. / М.Қ.Қаратаев 3-том.