Становой таулы қыраты

Становой таулы қыраты – Шығыс Сібірдің оңтүстігіндегі таулы өлке. Ресейдің Бурят Республикасының аумағында орналасқан. Байкал көлінің солтүстік мен солтүстік-шығысынан Олекма өзеннің орта ағысына дейін 700 км-ге созылып жатыр. Биік таулы (ең биік жері 3072 м) жоталардан (Оңтүстік және Солтүстік Муй, Кодар, Удокан, Калар) және байкал қатпарлығында пайда болған ірі тауаралық қазаншұңқырлардан (Верхнеангар, Муй-Куанды, Верхнечар) тұрады. Климаты тым континенттік, қысы өте суық әрі ұзаққа созылады. Жылдық жауын-шашын мөлшектер қа-заншұңқырларда 300 – 400 мм, қыраттарда 1000 м-ге дейін жетеді. Шағын мұздықтар бар. Негізінен кристалды және метаморфты жыныстардан түзілген. Алтын, мыс, флюорит, таскөмірдің кен орындары бар. Беткейлерінде балқарағайлы орман, 1200 м биіктікте сирек орман мен тау тундрасы, қазаншұңқырлар табанында батпақтанған жайылма шалғын, беткейінде қарағайлы және қарағайлы-балқарағайлы ормандар таралған.