Суыққанды жануарлар

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Суыққанды немесе пойкилотермді жануарлар — олардың дене жылылығы тұрақсыз, сыртқы ортаға тығыз байланысты өзгеріп отырады. Мысалы бауырымен жорғалайтындар.[1] Қыста суық қанды жануарлар дене температурасының айтарлықтай төмендеуіне байланысты торпорлық күйге түседі.

Физиологиялық сипаттамасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Суық қанды жануарларда терморегуляция механизмі жетілмеген, бұл гомеотермді жануарларға қарағанда шамамен 20-30 есе баяу жүретін зат алмасу деңгейінің төмендеуімен және олардың жүйке жүйесінің ерекшеліктерімен түсіндіріледі. Дене температурасы әдетте қоршаған орта температурасынан 1-2 °C жоғары немесе оған тең. Температураның жоғарылауы күннің жылуын, қызған беттерден жылуды сіңіру (мінез-құлық терморегуляциясы) немесе бұлшықет белсенділігі нәтижесінде пайда болады.Сыртқы температура қолайлы диапазоннан (оңтайлы) асып кеткенде, суық қанды жануарлар анабиоз күйіне ену арқылы әрекет етеді және энергия шығындарының төмендеуіне байланысты температуралық стрессті бастан кешіреді.Пойкилотермді жануарлардың негізгі кемшілігі - оптималдыдан төмен температурада жануарлардың баяулығы.

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3