Тайлор Эдуард Бернетт

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Тайлор, Эдуард Бернетт

ТАЙЛОР Эдуард Бернетт (1832 – 1917) – ағылшын этнографы, антрополог]] ғалым. Тайлордың көзқарастары Канттың эволюциялық теориясының ықпалымен қалыптасты. Ол мәдениет тарихын ілгерілемелі даму процесі ретінде қарастырып, мәдениеттің даму барысында құрал-жабдықтар, өнер салалары, діни наным-сенім түрлері – бәрі де жетілдірілу үстінде болады деп білді. Тайлор өзінің мәдениет тарихын, діннің бастауларын зерттеген шығармаларымен белгілі. Ол мәдени эволюционизм позициясын ұстанды, яғни мәдениеттің дамуы ілгеріге ұмтылу, өткеннен асып түсу, бұрынғыны жетілдіру деп түсіндірді. Мәдениет прогресі бүкіл дүние жүзі халықтарының (олардың әрқайсысының қандай даму сатысында тұрғандығына қарамастан) әкелген үлесіне тікелей байланысты. Оның айтуы бойынша “мәдениет туралы ғылым – реформалар туралы ғылым”. Мәдени реформалар көбіне діни наным-сенімдер мен табынушылық түрлерін жетілдіруден, күрделі де өнімді еңбек құралдарының пайда болуынан, жаңа өнер түрлерінің көбеюінен көрінеді. Осы орайда Тайлор көне наным-сенім түрлерін, анимизмді жете зерттеді. Ол діннің негізін адамның психикасынан, рационалды қызметінен іздестірді.


Сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  • Введение к изучению человека и цивилизации (Антропология), П.–М., 1924; Первобытная культура, М., 1989.
  • "Қазақ Энциклопедиясы", 8 том