Тары-талқан

Тары-талқан Қазіргі кезде бұл қос сөз мағынасын — тары және оның жармасы, тарыдан жасалған азық, тағам деп қана түсінеміз. «Талшық етер тары - талқан жетерлік». Ең алдымен қос сөздің бірінші сыңары — «тары» туралы талдау жүргізсек, түркі тілдеріндегі оның алғашқы тұлғасы дәл осындай болғанымен, мағынасы — себу, егу дегенді білдірген. Сол дәуірдің (ертеде) өзінде-ақ,«тары» түбіріне -ғ жұрнағы қосылған соң, бірінші мағынасы — дән, астық түсініктерін берсе, екінші ұғымы — қазіргі қолданылып жүрген «тары» мағынасында қалған. Осы күнгі хакас тілінде «тары»— себу, егу; «тарығ»— егін болып, ертедегі тұлғасы мен мағынасын сақтап қалған. Қос сөздің екінші сыңары — «талқан» қазақ тіліндеерте кездегі мағынасын сол күйінде сақтаған. Алайда туыс тілдердің кейбіреуінде, әсіресе, моңғол тобындағы тілдерде «талқанның» кейде тұлғасымен бірге мағынасына да жаңалық енген. Мысалы, моңғол тілінде «талх» сөзі біздің түсінігіміздегі «нанды» білдірсе, бурят тілінің бір диалектісінде әңгіме болып отырған қос сөзіміз «таряа талхан» түрінде қалыптасып, «егін енімі» сияқты жалпы мағына меншіктенген.