Геотермалды су

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
(Термальды су бетінен бағытталды)
Навигацияға өту Іздеуге өту
Термальды су

Термальды су (Термальные воды; гр. thermes — жылы, ыстық ) — жер қойнауынан табиғи шығып жатқап немесе ұңғымаларды бұрғылау арқылы алынатын жылы немесе өте ыстық, температурасы 100"С-тан жоғары су.[1]

Қазақстандағы геотермалды сулар[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қазақстан Республикасының палеозойлық құрылымдарының геотермалдық градиенті 1-1,8°C/100 м-ге тең, артезиан алаптарында 1,5-5,5°C/100 м-ге дейін жетеді. Жер асты суларының ең жоғарғы температурасы альпі қатпарлығы айимағына жақын орналасқан артезиандық алаптарда байқалады. Қазақстан аумағында 500 м тереңдікке дейінгі жер асты суларының температурасы Каспий маңы, Шу-Сарысу артезиан алаптарының шеткі аймақтарында Торғай, Оңтүстік Балқаш, Зайсан артезиан алаптарында 20-30°C-тан, Ертіс маңы, Маңғыстау, Үстірт, Сырдария, Іле артезиан алаптарында 30-45°С-қа дейін жоғарылайды. 1500 м тереңдікте Зайсан, Оңтүстік Торғай алаптарында 40-45°С-тан Маңқыстау, Үстірт, Сырдарияның батыс жағы алаптарында 70-95°C-қа дейін жоғарылайды. Республиканың оңтүстік және оңтүстік батыс жақтарында терең артезиан алаптарының 4000 м тереңдігінде су температурасы 150-170°C не одан да жоғары болады. Алпілік не орогендік белдеуде су температурасы 50-55°C қа, шығыны 3-5 л/с-ке жететін тұщы Термал суының көптеген бұлақтары бар. Термал су қорларының мол аудандары: маңғыстау, Үстірт, Ертіс маңы, Сырдария, Іле артезиан алаптары. Термал су курорттық жерлерде және мекемелерде емдік қасиеті бар су ретінде, елді мекендерге жылу бер үшін, энергетикалық қондырғыларда және т.б мақсаттарда қолданылады.

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0