Топса

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Топса — нүктені немесе ортақ осьті ғана айналып қозғалуға мүмкіншілігі бар тетіктердің жылжымалы жалғасы.

Әр түрлі топсалар

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  • Бирфильд топса – табақ және жұлдызшада жасалған радиалдың бөлгіш және сепараторда орналасқан бұрыштык жылдамдығына тең келетін шарикті топса, айналу сәті берілісі кезінде жұмыс нәтижесімен белгіленген барлық шарик арасындағы шарикті топса.
  • Вейс топсасы – бір центр шаригінен және терт жұмысшы шаригінен тұратын, айырмен жасалған екі бөлгіш жырақты бұрыштың жылдамдығына тең шариктік топса, айналу моментінің берілісінің бағытына байланысты жұмыс бір шарикқа беріледі.[1]
  • Делегейлі топса – жұмыс күшін беретін тетігінің бірі диск пішінді болып келетін сухарлі топса.
  • Қардандық топса – жылжымалы қатаң топсалы қосылыс нәтижесіндегі айналу иінді күш беріліс орындалатын бұрыштық жылдамдығы тең емес кардан топсасы.
  • Кардан топасы – өстерінің бағыты бір-біріне дәл келмейтін немесе өзара өзгерісте болатын біліктердің айналдырушы иінді күштерін бірінен-біріне беріп таратуға арналған механизм.
  • Бұрыштық жыламдықтары тең емес топса–біріктіруден қосылған бұрыштық жылдамдықтары кезендік теңсіздігінен тұратын кардан топсасы.
  • Пластиналық топаса-серіппелі пластмасса арқылы берілетін жұмыс күшінің бұрыштық жылдамдықтарына тең емес кардан топса.
  • Роликті топаса – бір білік топсасымен жалғанған немесе тікенекте қойылған қарсылас күші роликтар арқылы берілетін бұрыштық жылдамдықтары тең кардан топса.
  • Рцеппа топасы – табақ пен жұлдызшада радиалды сепараторда орналасқан жырақшақ пен бөлгіш иін бұрыштық жылдамдықтары тең шариктік топса.
  • Жұпты карданды топса – бұрыштық жылдамдықты өзгертіп тасымалдайтын екі топсаны орналастыру арқылы жылдамдық өзгертлей бір қалыпты айналдырушы иінді күшті тасымалдайтын кардандық беріліс.
  • Сухарлі роликті топса – жазық немесе цилиндрлік беткейлердің жанасуы арқылы жұмыстық күші берілетін, бұрыштық жылдамдықтары бірдей болатын карданды топса.
  • Триод топса – үш шабаққа орнатылған рөликті топса.
  • Арқанды топса – ортасында арқан орналасқан топса арқылы жалғасқан төлкелері бар айналдырушты күшті беретін құрылым.
  • Әмбебап топса – төрт шабақ подшипник арқылы крестовинаға жалғанған екі айырлы қатаң карданды топса.
  • Серпінді карданды топса – айналу сәтінің берілісі серпінді элсмент арқылы орындалатын бұрыштық жылдамдығы тең емес кардан топсасы.
  • Шарикті топса – бір центр шаригінен және төрт жұмысшы шаригінен тұратын, айырмен жасалған екі бөлгіш жырақты бұрыштың жылдамдығына тең шариктік топса, айналу иінді күш берілісінің бағытына байланысты жұмыс бір шарикқа беріледі.
  • Шарлы топса – сфералық вкладыш бойынша жұмыс істейтін сфералық бармақтан тұратын топса; бұрыштар арасындағы тарту және иін өзгерістерін беруге беретін мүмкіндігі бар, мысалы: рульдік жетек.[2][3][4]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Полиграфия, өлшеу техникасы, ағаш өңдеу жабдықтары және металл өңдеу техникасы мен технологиясы: Қазақша-орысша терминдердің түсіндірме сөздігі.
  2. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0
  3. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Механика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын — Павлодар  : «ЭКО»ҒӨФ. 2007.-29 1 б. ISBN 9965-08-234-0
  4. Орысша-қазақша түсіндірме жалпы сөздік: Көлік / профессор Е. Арын — Павлодар : «ЭКО» ҒӨФ. 2006.