Тоқпақ, тоқпақ жілік

Тоқпақ, тоқпақ жілік. Түсіндірме сөздікте — жауырын мен кәрі жілік аралығындағы жілік деп анықтама берілген. «Ал қара бала... тоқпақ жілікті аштан келгендей боп, ...сирек тістерімен жұлмалап жатыр» (Ә. Нұршайықов, Батыр.). Тіліміздегі «жілік» өзінің орналасқан орнына не бойындағы басқа белгілеріне қарай, «кәрі жілік», «асық жілік», «ортан жілік», «тоқпақ жілік» сияқты атаулар меншіктенеді. Осылардың ішінде біздің сөз етпегіміз соңғысы. Біздің топшылауымызша, жіліктің бұл түрі өз атауын түр-тұлғасына байланысты меншіктенген сияқты. Ол басқа жіліктерге қарағанда пішін жағынан қысқа болса да, жуандау, дөңестеу, томпақтау жаратылған. Міне осы тұлғасы оңың атауын тудырған. Томпақ «тоқпай»—ісіну, дөңестену, ал «тохпах»— дөңес, томпақ мағыналарын мезгейді. Ойымыздың оғаш еместігін, асығы бар жіліктің «асық жілік», жамбас пен асық жілік ортасында орналасқан жіліктің — «ортаң жілік» аталулары куәаландырғандай. Дәл сол сияқты, өзінің тұлғасына (дөңестігі мен томпақтығына) қарай «тоқпақ жілік» есімін алуға қақығы бар сияқты.