Туляремия ауруы

Туляремия - микробтар туғызатын, безгекпен, лимфодениттің дамуымен, әртүрлі ағзаларды зақымдаумен өтетін ауру. Туляремия тудыратын микробты жалпы 3 түрге бөледі: неарктикалық (американдық), ортаазиялық және голарктикалық (европа-азиялық). Микробтың неарктикалық түрі адамдар мен жануарлар үшін ауру жұғу ықтималдылығы ең көп болуымен ерекшеленеді. Туляремия бактериялары кішкентай, көлемі 0,2-0,5 мкм болатын шар (кокка) және қысқа таяқша түрінде кездеседі. Сыртқы ортада, әсіресе төмен температурада қоздырғыштар ұзақ сақталады. Температура жоғары болған сайын бактерия тез өледі, 60 градуста микроб 20 минутта өледі, ал қайнатқанда 1-2 минутта өледі. Туляремия адамға әртүрлі жолмен жұғады, ол терімен, көз шырышты қабығымен, тыныс алу жолымен, асқазан-ішектен жолымен жұғуы мүмкін. Туляремияның инкубациялық периоды 3-7 күнді құрайды. Ауру жедел түрде басталады, дене температурасы 38-40 градусқа жетеді. Ары қарай бас ауыруы, бас айналуы, бұлшық ет ауырсынуы, әлсіздік байқалады. Науқастың беті, көз конъюктиві қызарады. Туляремияның клиникалық 3 формасы болуы мүмкін, ол теріні, шырышты қабатты және лимфа түйіндерін, ішкі мүшелерді зақымдауы мүмкін. Лимфа түйіндері (қолтық асты, т.б.) ісініп, бубон түзеді. Туляремияның түрлері оның зақымдайтын жерлері мен ауру жеңілдігіне байланысты өте көп, ол жеңіл түрде өтіп (10-12 күн), өздігінен сауығуы мүмкін, болмаса ауыр түрде өтуі(2 айдан көп) өтуі мүмкін. Туляремияны емдеудегі жетекші рөлді антибактериалды препараттар алады. Науқасқа стертомицин, тетрациклин, левомицетин тағайындайды. Температура қалпына түскеннен кейін де препараттарды тағы 5-7 күн қабылдау керек. Профилактика ретінде кеміргіштермен күреседі, вакцина да егеді.

Дереккөздер

Большой медицинский энциклопедический словарь - М.Эксмо, 2007 ISBN 978-5-699-17694-6 ISBN 978-5-699-17706-6