Тхэджон (Чосон ваны)

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Тхэджон (1367-1422) - Чосон мемлекетінің 3-ші ваны(1400-1418). Есімі — Панвон (кор. 방원, 芳遠, Bang-won)[1]. Екінші есімі — Юдок[1].

Өмірлік мансабы — Конджон-тэван, Кванхё-тэван[1]. Өмір жолы Ли Сонгенің бесініш ұлы. 1392 жылы әкесіне Чосон әулетінің жоғарғы билігін құруға жәрдем берген. 1400 жылы "ханзадалар соғысында" өзінің үлкен ағасы Чонджонды(1398-1400) биліктен кетіріп, таққа отырған. Ішкі саясаты. Оның тұсында елде саяси және әскери реформалар жүргізілді. Ол алты министрлікті құрып, армияға біріккен жоғары қолбасшылықты енгізді (осы тұста бай - бағландардың жеке армия ұстау құқығына шектеу қойды). Құпия кеңесті таратып, оның орнына жаңасын құрды. Оның билігі тұсында буддизм дінінің ықпалын шектеп және олардың ғибадатхаларына қараған жерлерді секуляризациялады. Тхэджоның тағы бір жаңадан енгізгені, бұл мемлекеттік тұрғындарына жазылған заң болды. Онда әр тұрғын өзінің аты - жөні мен мекен жайы жазылған тақтайша ұстауға міндетті, және бұл мемлекет ішінде сапарларды бақылауда ұстауға керек болды. Сыртқы саясаты. 1401 жылы Мин импреиясы Чосонды халықаралық саясатта шектелген вассал мемлекет ретінде мойындады. 1403 жылы Мин императоры Юнлэ (1402-1424) Тхэджоға оның мансабы мен әулетін бекіткен патент пен алтын мөр жібереді. 1403 жылы сегун Асикага Ёсимицу жіберген жапон дипмиссиясы Сеулге келеді. Осы елшіліктің келуімен қатар, Киотоға елшілік жіберу шешімі қабылданды. 1404 жылыді басшылық етіп жауап ретінде елшілік жіберді. Корей тарапы жапон қарақшыларымен күрес жүргізуге өтініш білдірді. 1404 жылы бұрынғы сегун Асикага Ёсимицу Чосон монархына хат жолдап, оның қыай императоры бекіткен "Жапон королі" атауымен жазу туралы хат жолдауды айтады. Сонымен қатар ол Чосон монархын өзімен құрдас билеушілер қатарында көретінін жеткізген. Тхэджон жауап ретінде 1406 жылы Юн Мён бастаған Жапонияға дипломатиялық елшілік жіберді. Корей тарапы жапондық қарақшылармен күресте жәрдем сұрады. 1409 - 1410 жылдары Ян Юн бастаған корей елшілігі Киотода қабылданды. Сегун Асикага Ёсимицудың дүние салуына қайғырып, көңіл айтты және сирек кездесетін буддалық мәтіндердің көшірмесін сыйға тартты. 1413 жылы Бак Бунды елшілікпен жіберді. Корей тарапы қарақшлармен күресте жәрдем сұрады.