Тілдік бірліктер

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Тілдік бірліктер — тілдік жүйеде әртүрлі мағынаға және қызметке ие болатын бірліктер. Тілдік бірліктер тілдік жүйенің белгілі деңгейін қалыптастырады: фонема-фонемалық, морфема-морфемалық, сөз-лексикалық деңгейдің бірліктері болады. Тілдік бірліктер терминін кең мағынасында тілдің зерттеу объектісіне қатысты әртүрлі мәселелерді қамтитын белгілеуші ретінде де түсінуге болады. Тілдік бірліктер жай және күрделі болып бөлінеді. Жай Тілдік бірліктер мүлде бөлінбейді (фонема, морфема), күрделі Тілдік бірліктер. тек ездері енетін тілдік деңгейде ғана белінбейді (күрделі және туынды сөз, сөйлем т. б.). Күрделі Тілдік бірліктер басқа тілдік деңгейлерде құрамындағы сыңарларға белініп кетеді (Мысалы, сөз — морфемаларға, сөйлем — сөзге). Әлемдік тіл білімі теориясында қалыптасқан әртүрлі мектептер мен бағыттар Тілдік бірліктер ге әртүрлі анықтама береді (Д. Джоунз, Л. В. Щерба, Н. С. Трубецкой, Л. Блумфильд, Бодуэн де Крутенэ т. б.). Қазақ тілі білімінде Т. б. тілдік ярустарда зерттелгенімен, оның жалпы заңдылықтары мен ерекшеліктері айқындала қойған жоқ. Тілдік бірліктер жалпы сипатта парадигматикалық, синтагматикалық және иерархиялық қатынастарда айқындалады.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ тілі. Энциклопедия. Алматы: Қазақстан Республикасы Білім, мәдениет және денсаулық сақтау министрлігі, Қазақстан даму институты, 1998 жыл, 509 бет. ISBN 5-7667-2616-3